Aleksander fredro

W kolejnym odcinku programu historycznego "Zagadki, tajemnice, sekrety" Juliusz Woźny opowiada o pewnym kresowiaku, który ze Lwowa przybył w wersji "pomnikowej". Hrabia Aleksander Fredro przybył do Wrocławia w 1956 roku. Pomnik komediopisarza jest dziełem Leonharda Marconiego i od roku 1897 stał we Lwowie. Ponieważ Polska utraciła wskutek decyzji wielkich mocarstw swoje wschodnie Kresy Fredro, jak wielu dolnoślązaków, ruszył na zachód. Od roku 1950 przechowany był w pobliżu pałacu w Wilanowie, w roku 1956 trafił do stolicy Dolnego Śląska. Rzeźbiarz umieścił w jego prawej dłoni spiżowe pióro, jednak zostało ono skradzione. Obecnie kilkanaście razy do roku trzeba uzupełniać ten atrybut obecnie wykonywany z oczywistych względów z plastiku. Na pomniku Hrabia ma wprawdzie oba kciuki, ale w roku 1970 wrocławski literaturoznawca prof. Bogdan Zakrzewski w sensacyjnych okoliczności przywiózł z Rutek, miejsca spoczynku Fredry, do Wrocławia kciuk poety.

W niedzielę, 14 czerwca zorganizowano w Rynku i w Parku Staromiejskim uroczystości urodzinowe hrabiego Aleksandra Fredry. Były życzenia, kwiaty i śpiewy.

13-letni chłopiec wszedł na pomnik Aleksandra hrabiego Fredry w Rynku i ułamał pióro mistrza.

69-latek postanowił w dość oryginalny sposób zadbać o porządek na jednym z osiedli we Włocławku. Mężczyzna porysował auta, które jego zdaniem były źle zaparkowane. Mężczyzna nie dość, że usłyszał zarzuty, to jeszcze... nie miał racji co do tego, że pojazdy były nieprawidłowo zaparkowane.

Na temat tych zagadek spierają się nie tylko historycy na uniwersytetach, ale także miłośnicy historii! Te tajemnice inspirowały niezliczone koncepcje, przedstawiane w książkach, artykułach i na forach internetowych... Jakie fakty budzą emocje jeszcze po kilkuset latach?

Policjanci z Sopotu zatrzymali 31-letniego mężczyznę, który w czterech autach przebił opony. Tłumaczył się, że „miał zły dzień”. Jak podaje Onet, auta zostały uszkodzone na jednym z osiedli w Kamiennym Potoku w Sopocie.

41-latek z Bydgoszczy w nieco nietypowy sposób chciał dać nauczkę właścicielom źle zaparkowanych aut. Mężczyzna uszkodził z tego powodu 13 pojazdów.

Zniszczył ponad 20 samochodów, uszkadzając w nich lusterka. Kryminalni zatrzymali 32-letniego wandala ze Skarżyska-Kamiennej. Grozi mu nawet pięć lat więzienia.

Najdziwniejsze w wielkiej powodzi, która w w lipcu 1997 roku nawiedziła Wrocław, było to, że niebo było pogodne. Woda przybierała i zalewała kolejne ulice i dzielnice, a niebo czasem było bez jednej chmurki. Deszcze padały kilka dni wcześniej w górach i nad Czechami. Woda nadchodziła w ciszy, a nie w strugach ulewy. Wrocław poniósł ogromne straty. Zalane zostały tysiące budynków, mieszań i domów. Zginęli ludzie, były ogromne straty materialne. Ale to właśnie wtedy mieszkańcy miasta solidarnie przystąpili do walki z żywiołem. Układali setki tysięcy worków z piaskiem, aby ocalić swój dom, ulicę. Swoje miasto. I to właśnie wtedy, paradoksalnie, poczuliśmy się ostatecznie wrocławianami. Zakończył się proces budowy tożsamości mieszkańców miasta – tak twierdzą socjologowie. To od powodzi jesteśmy już tak naprawdę tutejsi. W kolejnym odcinku programu "Zagadki, tajemnice, sekrety" wrocławską powódź wspomina historyk Juliusz Woźny.

Dziś po prostu wykupujemy wczasy, czasem w ostatniej chwili, bierzemy szczoteczkę do zębów, ubrania, kamerę, kartę kredytową i jedziemyyy. Kiedyś przygotowania do wakacji rozpoczynały się zimą od skrzętnego chomikowania konserw. Mięsnych, rybnych, jakie były. Letnim wyprawom zawsze, ale to zawsze towarzyszył paprykarz szczeciński. Polski wynalazek inspirowany afrykańska potrawą czop-czop. Plecak polskiego turysty wyruszającego za granicę obciążały ponadto ręczniki w ilościach hurtowych, kryształy, kredki woskowe. Podróże zagranicę to były wyprawy biznesowe. Wracając z NRD wiozło się na przykład 5 sokowników. Rodacy na własną rękę pokonywali absurdy socjalistycznej gospodarki planowej.

Trudno dziś wyobrazić sobie, że zapraszamy przyjaciela na wspólną popołudniową defekację. W tym samym pomieszczeniu. Mało tego. W tej samej obszernej toalecie pogawędkę odbywa około dwudziestu osób, siedząc obok siebie!

Pensja kata zazwyczaj nie była wysoka. Egzekucji, czyli okazji do zarobku ekstra nie było wiele – statystycznie cztery rocznie. Musiał sobie dorabiać. Powiedzenie „wieszać na kimś psy” wzięło się od okrutnego niemieckiego zwyczaju wieszania wraz ze skazańcem na szubienicy nieszczęsnych burków, które kat pojmał, pełniąc obowiązki hycla. Warto dodać, że na przykład w Jeleniej Górze miał obowiązek burmistrzowi i każdemu z rajców dostarczyć co roku parę rękawic z psiej skóry. Wiadomo zatem skąd brał surowiec.

Gdy uważnie przeglądamy stare ryciny przedstawiające panoramy danych miast, na wielu z nich zauważymy przy bramach wjazdowych szubienice. Szubienice mają różne kształty, są te drewniane kolankowe znane z westernów, ale bywały też takie o znacznie solidniejszej konstrukcji, murowane wieloosobowe, można powiedzieć. Musiały być solidne, bo dodatkową karą bywało pozostawienie ciała na stryczku. Szubienic było w mieście czasem więcej niż jedna. Podrzędnych rzezimieszków wieszano za murami miasta przy drodze do Świdnicy. Podróżnika wjeżdżającego do miasta witał widok rozkładających się zwłok wisielca lub kilku, którzy dyndali aż do momentu, gdy wskutek rozkładu ciało samo spało na ziemię. O roli kata i egzekwowaniu prawa w dawnym Wrocławiu w kolejnym odcinku programu "Zagadki, tajemnice, sekrety" opowiada Juliusz Woźny.

Podobno jego projektant się powiesił. Przeliczył ponownie zaprojektowaną nośność i stwierdził, że most nie wytrzyma obciążeń. Podobno pod mostem wciąż spoczywa w nurtach rzeki samolot z czasów drugiej wojny światowej. Podobno w latach 50. pod mostem przeleciał samolotem zakochany pilot, chcący zaimponować dziewczynie. Proszę Państwa przed nami bohater miejskich legend utrwalany na obrazach, pocztówkach i plakatach. Imię jego Most, nazwisko Grunwaldzki. Jeden z symboli Wrocławia.

Sześć mieszkalnych wieżowców przy placu Grunwaldzkim. Wrocławski Manhattan, Grunwaldzkie punktowce, budynki popularnie nazywane sedesowcami. Ich projektantka, Jadwiga Hawrylak-Grabowska marzyła, że punktowce na placu Grunwaldzkim będą lśniły jak marmur Marianna. Najwyższej jakości biały beton miał kontrastować z zielenią roślin, umieszczonych między owalnymi osłonami a oknami. Niestety, betonowe prefabrykaty od początku były szare jak socjalistyczna rzeczywistość. Nie udało się też wyprodukować donic do posadzenia roślin. Artysta kolejny raz przegrał z urzędnikiem.

Podobno jego projektant się powiesił. Przeliczył ponownie zaprojektowaną nośność i stwierdził, że most nie wytrzyma obciążeń. Podobno pod mostem wciąż spoczywa w nurtach rzeki samolot z czasów drugiej wojny światowej. Podobno w latach 50. pod mostem przeleciał samolotem zakochany pilot, chcący zaimponować dziewczynie. Proszę Państwa przed nami bohater miejskich legend utrwalany na obrazach, pocztówkach i plakatach. Imię jego Most, nazwisko Grunwaldzki. Jeden z symboli Wrocławia.

Plac Grunwaldzki, zwany krótko przez wrocławian Grunwaldem, obecnie to już tylko szeroka ulica. Kiedyś stała tu słynna budka, w której sprzedawano legendarne rurki z kremem. Później w czasach dzikiego kapitalizmu wznosił się tu namiot Goliat. W jakimś sensie kontynuował on tradycję szaber placu, który tuż po wojnie rozciągał się wśród ruin. Relikty przedwojennej zabudowy świadczą, że w Breslau nie było to żadnego placu, skąd zatem rozległa pusta przestrzeń. O tym w kolejnym odcinku programu "Zagadki, tajemnice, sekrety" opowiada historyk Juliusz Woźny

Największa w dziejach Wrocławia zamiana nazw ulic została przeprowadzona po II wojnie światowej. Powołano specjalną Komisję Nazewnictwa Ulic, której zadaniem była zmiana niemieckich nazw i patronów. W kolejnym odcinku programu "Zagadki, tajemnice, sekrety" Juliusz Woźny opowiada że nie chodziło tylko o przetłumaczenie niemieckich nazw. Trudno, żeby funkcjonowały nazwy wywodzące się od nazwisk dostojników hitlerowskich. Usuwano zresztą wszystkie nazwy niemieckie – starano się podkreślić polskość miasta.

Największa w dziejach Wrocławia zamiana nazw ulic została przeprowadzona po II wojnie światowej. Powołano specjalną Komisję Nazewnictwa Ulic, której zadaniem była zmiana niemieckich nazw i patronów. W kolejnym odcinku programu "Zagadki, tajemnice, sekrety" Juliusz Woźny opowiada że nie chodziło tylko o przetłumaczenie niemieckich nazw. Trudno, żeby funkcjonowały nazwy wywodzące się od nazwisk dostojników hitlerowskich. Usuwano zresztą wszystkie nazwy niemieckie – starano się podkreślić polskość miasta.

Po II wojnie światowej kontynent europejski pękł na dwoje. Powstały zasieki, wieżyczki strzelnicze i mury. Ludzie mieszkający po tej gorszej stronie żelaznej kurtyny tęsknili za światem wolności. W kolejnym odcinku programu "Zagadki, tajemnice, sekrety" Juliusz Woźny opowiada o pragnieniu wolności i dobrobytu.

W Centrum Historii Zajezdnia tuż obok części poświęconej Wystawie Ziem Odzyskanych znajduje się symboliczna cela. To zestawienie przypomina o powojennej rzeczywistości. Z jednej strony oficjalny optymizm, propaganda ukazująca sukcesy budowy socjalizmu w Polsce, z drugiej strony bezwzględne, brutalne zwalczanie podziemia antykomunistycznego. W celach wrocławskiego więzienia przy ul. Kleczkowskiej trzymano, torturowano i sądzono ludzi przeciwstawiających się reżimowi. Wyroki śmierci przez rozstrzelanie wykonywano na tym samym dziedzińcu, na którym w czasach Hitlera stała gilotyna. Historyk Juliusz Woźny w programie 'Zagadki, tajemnice, sekrety" wspomina dwudziestodwuletnią Helena Motykównę. Egzekucję wykonano, mimo że była w ósmym miesiącu ciąży...

Wrocław w swej bogatej historii miał dwa, a może nawet trzy zamki. Dziś nie ma żadnego. Pierwszy zamek Piastów wrocławskich został wzniesiony oczywiście na Ostrowie Tumskim. Henryk Brodaty i św. Jadwiga mieszkali tam, gdzie dziś znajdują się zabudowania i ogród klasztoru Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame przy ul. Św. Marcina. Około 1300 roku został przekazany duchowieństwu, ale siedziba księcia została przeniesiona na lewy brzeg Odry już około połowy XIII wieku. Najpewniej zadecydowały o tym konflikty władzy świeckiej i duchownej. To właśnie obszar tego zamku w roku 1659 cesarz Leopold I przekazał jezuitom celem zbudowania we Wrocławiu Uniwersytetu. W kolejnym odcinku programu "Zagadki, tajemnice, sekrety" Juliusz Woźny opowiada co z piastowskiego zamku zostało zachowane w budynku uniwersytetu.