Najstarsze miasto w Polsce leży na Dolnym Śląsku! Warto je odwiedzić, to świetny pomysł na weekendową wycieczkę

Złotoryja to miasto liczące aktualnie około 14 tysięcy mieszkańców, siedziba powiatu nad rzeką Kaczawą. Dosyć niesłusznie omijane przez turystów, choć ma wielki potencjał. Swoim klimatem, odnowionymi kamienicami, wąskimi uliczkami i położeniem na pogórkowatym terenie (Pogórze Kaczawskie), przypomina piękne miasteczka południa Europy. Dodatkowo ma to coś, co może podziałać jak magnes na turystów. Formalnie jest najstarszym miastem położonym dziś w granicach Polski. Kluczowy jest rok 1211. Dlaczego?

Zobacz piękną Złotoryję - duża galeria zdjęć

Właśnie w tym roku prawa miejskie osadzie nadał książę Henryk I Brodaty. Lokacja miasta na tzw. prawie magdeburskim miała miejsce na zamku w pobliskiej Rokitnicy. Od tego momentu historii miasta, zaczęli się tutaj lokować niemieccy koloniści. Wcześniej, od VIII do X wieku w okolicach dzisiejszej Złotoryi mieszkali przedstawiciele plemienia Trzebowian. Jeszcze przed 1200 rokiem pojawili się w tym rejonie niemieccy górnicy, by wydobywać złoto. A zatem nazwa miasta nie jest przypadkowa. Zarówna ta obecna, która ostatecznie utrwaliła się po 1946 roku, jak i niemiecka Goldberg czyli Złota Góra.

ZOBACZ TAKŻE:

Górnictwo złota w okolicach Złotoryi oparte było na złotonośnych piaskach, przetransportowanych tutaj przez wody rzek Bobru i Kaczawy. W pierwszym okresie wielkiego rozkwitu górnictwa, w latach 1180 - 1240, uzyskiwano, jak się dziś szacuje od 24 do nawet 48 kilogramów złota rocznie!

Henryk Brodaty panujący nad tymi ziemiami i doglądający ich z zamku w Rokitnicy, organizował dużą akcję kolonizacyjną. Do Złotoryi i okolicznych miejscowości ściągnął na przełomie XII i XIII wieku: górników, rzemieślników, kupców i rolników. Po wspomnianym już wprowadzeniu praw miejskich w 1211, na wzór prawa magdeburskiego:

• władzę w mieście objął wójt
• wytyczono prostokątny rynek oraz ulice
• stworzono linię obwarowań i bramy do miasta

Ustrój prawny Złotoryi stał się wzorem dla innych regionów i miast, do wprowadzania podobnych rozwiązań. Tak było w sąsiedniej Wielkopolsce, państwie krzyżackim, a nawet dużych miastach jak Toruń czy Gniezno. One wprowadzały rozwiązania magdeburskie później niż niewielka dziś Złotoryja. Tak było również z Wrocławiem czy Legnicą. Zobaczcie konkretne daty poniżej.

Miasta w Polsce, lokowane na prawie magdeburskim, daty lokacji:

• ZŁOTORYJA - 1211 ROK
• Opole - 1217
• Sandomierz - 1226
• Toruń - 1233
• Gniezno - 1238
• Legnica - 1252
• Poznań - 1253
• Kalisz - 1257
• Kraków - 1257
• Wrocław - 1261
• Gdańsk - 1263

Dziś w Złotoryi zdecydowanie nie brakuje obiektów, które zachwycą niejednego turystę! Jeśli zajrzymy do wojewódzkiego rejestru zabytków, to są tam wpisane m.in.:

• Starówka (Stare Miasto)
• kościół pomocniczy pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, z 1230 r., XVI-XX w.
• kościół cmentarny pw. św. Mikołaja z XIV–XIX w.; położony na wzgórzu, gdzie na przełomie XII w. i XIII w. powstała osada górników złota.
• zespół klasztorny franciszkanów, z XV-XIX w.: kościół, obecnie parafia pw. św. Jadwigi
• pozostałości murów obronnych, z XIV i XVI wieku,
• brama Górna zw. Basztą Kowalską, z XIV w.,
• zespół mauzoleów na cmentarzu komunalnym,
• katownia z XVIII wieku,
• wybrane domy w mieście, m.in. przy ulicach: Konopnickiej, Mickiewicza czy Piłsudskiego,
• młyn z częścią mieszkalną z połowy XVII w.,
• wieża wodociągowa z pierwszej poł. XVIII w.

Polecamy także: