Na początku XX w. władze Wrocławia zdecydowały o rozbudowie miejskiej sieci wodociągowej. Wodę w skomplikowany system rur pompowała jedynie wieża przy dzisiejszej ul. Na Grobli otwarta w 1871 r. Nie mogła ona zatem skutecznie dotrzeć do dzielnic położonych na ówczesnych obrzeżach miasta, w tym osiedli na południu, które zamieszkiwało coraz więcej osób.
W 1903 r. władze miasta ogłosiły konkurs na projekt wieży wodociągowej mającej zasilić w wodę południową część Wrocławia. Musiała on być stosunkowo duża, by pomieścić zbiornik i pompy, a jednocześnie mieć reprezentacyjną oprawę architektoniczną, odpowiadającą aspiracjom osiedla Borek jako willowej enklawy zamożnych przedsiębiorców. Było to duże wyzwanie dla projektantów, bowiem do tej pory, a także później, wieże ciśnień jako część hydrotechnicznej infrastruktury uważano za mniej istotny element miejskiego krajobrazu. Zdominowane dodatkowo przez funkcję jaką pełniły, najczęściej miały formę „grzybka” lub prostej baszty. Jednak wrocławski konkurs wygrał zupełnie nowatorski projekt przedstawiony przez znanego architekta Karla Klimma, twórcy wielu budowli publicznych Wrocławia. On również na początku zaproponował, żeby wieża miała tradycyjny kształt, co jednak komisja konkursowa skierowała do poprawy. W swoich projektach Klimm często wykorzystywał uproszczone formy historyczne oraz secesyjne dekoracje.
Również okazała wieża na Borku, utrzymana jest w neogotyckim stylu nawiązującym do architektury niemieckiej wieków średnich oraz modnej wówczas secesji. Budowla, mierząca 63 m. wysokości, przypomina warowną basztę zamkową, jednak ażurowa część środkowa nadaje jej zaskakującej lekkości. W dolnej kondygnacji znajdowały się pomieszczenia mieszkalne dla obsługi technicznej zbiornika wodnego, który osadzono na środkowym słupie i ośmiu filarach oraz nakryto wielopołaciowym dachem ze spiczastym hełmem. Od strony południowej do wieży przylega smukła, okrągła wieża mieszcząca windę osobową, w części górnej połączona jest z główną budowlą pomostem prowadzącym na taras widokowy.
Z czerwoną cegłą z jakiej wzniesiono wieżę pięknie kontrastują elementy dekoracyjne wykonane z piaskowca oraz wapienia muszlowego. Dolną kondygnację zdobi umieszczona w płytkiej niszy fontanna z trytonem i nimfą wodną autorstwa Ignatiusa Taschnera. Mitycznym stworom towarzyszyła niegdyś sentencja „Nie szukaj przyjaciół w piwie i winie, bo z nimi przyjemność trwa krótko. Jeśli na starość chcesz być szczęśliwym, mną się pokrzep”. Natomiast filary wieży dekorują plakiety wypełnione płaskorzeźbionymi stworami wodnymi, wzorowanymi na średniowiecznej ikonografii, również autorstwa Taschnera.
Wieżę otwarto w 1904 r. Pełniła ona nie tylko funkcje techniczne, była także punktem widokowym. Na wysokości 42 m. umieszczono taras, z którego przy dobrej pogodzie można była dostrzec nawet zarys Karkonoszy. Obsługa wieży wywieszała na jej dachu czerwoną flagę, co oznaczało, że warunki atmosferyczne pozwalają na podziwianie widoków, za ówczesne 10 fenigów każdy mógł wjechać windą na balkon widokowy. W czasie walk o miasto w 1945 r. wieża pełniła rolę punktu obserwacyjnego. Do połowy lat 80. XX w. służyła nadal jako zbiornik wody, a później, po wieloletnim remoncie, jako restauracja. Jednak nieustannie pozostaje symbolem położonego u jej stóp osiedla Borek.
Autor, dr Maciej Łagiewski, jest dyrektorem Muzeum Miejskiego Wrocławia
Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
