Rosjanie wyremontowali cmentarz w Wałbrzychu. Teraz będzie tam monitoring?

Remont cmentarza rozpoczął się na początku maja, a zakończył w październiku. - Inwestycja była w całości finansowana przez Federację Rosyjską, która wydała na nią około 1,3 mln zł - wyjaśnia Leszek Solarek, prezes wałbrzyskiego oddziału Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód.

W trakcie prac remontowych m.in. odrestaurowano pomnik przy wjeździe na nekropolię i stojący na niej monument. Zadbano o ustawienie nowych nagrobków, zamontowano ogrodzenie cmentarza. Gmina Wałbrzych wzięła na siebie naprawę nawierzchni alei kpt. Józefa Czajkowskiego, która łączy ul. Moniuszki z cmentarzem. Służby miejskie zajęły się również pielęgnacją zieleni rosnącej wzdłuż alei. - W ramach opieki nad nekropolią będziemy, tak jak dotychczas, prowadzić prace porządkowe i pielęgnować zieleń - mówi Anna Żabska, rzecznik prasowy prezydenta Wałbrzycha. - Za pośrednictwem wojewody dolnośląskiego pieniądze na ten cel przekazuje strona rosyjska.

Kwestią do ustalenia pozostaje objęcie terenu cmentarza monitoringiem, by nie był okradany i dewastowany. Odrestaurowanie miejsca pochówku ponad pół tysiąca żołnierzy Armii Czerwonej to efekt wizyty w Wałbrzychu Aleksandra Aleksiejewa, ambasadora Federacji Rosyjskiej w Polsce. Doszło do niej w październiku 2012 r. Powołano wówczas radę społeczną, która ma się opiekować nekropolią.

W archiwach odnaleziono dane 71 żołnierzy i ich mogiły nie są już bezimienne

Rada zajęła się m.in. gromadzeniem dokumentów związanych z historią cmentarza. Planowana jest ich publikacja książkowa. - W archiwach udało się odnaleźć informacje dotyczące 71 radzieckich jeńców wojennych, których po wojnie ekshumowano w Sokołowsku i pochowano na cmentarzu w Wałbrzychu - wyjaśnia Leszek Solarek. - Dzięki temu ich mogiły przestały być bezimienne.

Tym samym liczba żołnierzy o nieustalonej tożsamości, którzy spoczywają na cmentarzu, zmniejszyła się do 85. Cmentarz żołnierzy radzieckich został utworzony w Wałbrzychu 10 maja 1945 r. Wybór miejsca nie był przypadkowy. W pobliżu działał szpital, w którym umierali żołnierze ranni w walkach toczonych na Dolnym Śląsku. Później na terenie nekropolii zaczęto również chować radzieckich jeńców wojennych, którzy zmarli wcześniej w okolicznych obozach pracy i filiach obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Ostatnich pochówków dokonano w latach 50. Wówczas na cmentarzu odbyły się pogrzeby żołnierzy radzieckich, których ekshumowano z mogił w okolicach Kłodzka i Dzierżoniowa.