Wrocław: Groby na placu zniechęcą inwestorów?

- Nie było tam regularnej nekropolii, ale pochówki na pewno się odbywały - mówi Marek Burak, specjalista od starych cmentarzy we Wrocławiu. - Tak było przede wszystkim podczas ostatniej wojny światowej.

Co to oznacza dla tej działki? Nic dobrego. Teren będą musieli szczegółowo zbadać archeolodzy. Już w 1980 roku, podczas budowy sąsiedniego przejścia podziemnego, natrafiono na masowy grób żołnierzy niemieckich, którzy zginęli podczas walk o Festung Breslau. 10 lat temu, gdy na terenie działającego wtedy jeszcze szpitala prowadzono prace nad siecią wodociągową, robotnicy znaleźli stos trumien.

- Podejrzewamy, że pochodziły z czasów wojen śląskich - mówi dr Aleksander Limisiewicz, archeolog. - Dlatego, że pochowane osoby miały harcapy - tłumaczy. Harcap to rodzaj warkocza, który miał chronić żołnierzy przed ciosami. Stosowano go właśnie podczas wojen śląskich.

Takich znalezisk będzie na pewno więcej, gdy tylko archeolodzy zaczną tam kopać. Ile potrwają prace naukowców? Gdyby nie było tam grobów, to ok. 6 miesięcy. Teraz jednak ten czas wydłuży się nawet do 10.

Dlatego w urzędzie marszałkowskim zastanawiają się, czy nie przeprowadzić badań na własny koszt, a dopiero później sprzedać teren. - Taka decyzja jeszcze jednak nie zapadła - podkreśla wicemarszałek Stanisław Longawa, który nadzoruje sprzedaż działki.

Oprócz tego, że urząd planuje zapłacić za badania, to już zdecydowano, że na swój koszt wyburza stojące tam budynki. - Oczywiście nie wszystkie, tylko te, które nie przedstawiają większej wartości historycznej - wyjaśnia Longawa.

Przygotowanie terenu pod inwestycję ma przyciągnąć chętnych. Bo nowy właściciel nie będzie musiał tracić czasu i pieniędzy na takie prace i od razu rozpocznie budowę. Kiedy działka zostanie wystawiona sprzedaż? - W przyszłym roku - zapowiada wicemarszałek.

Wcześniej ma być mocno reklamowana na różnych targach nieruchomości. - Liczymy, że znajdziemy kupca, bo uzyskane pieniądze chcemy przekazać na budowę nowego szpitala na Stabłowicach - mówi Stanisław Longawa.

Sytuacja, w której stare groby mogą zastopować inwestycję, nie jest we Wrocławiu niczym nowym. Podobnie było z placem Konstytucji 3 Maja, gdzie dawniej działał dworzec PKS. Dokładnie w tym miejscu był cmentarz żydowski, który został zlikwidowany w XVIII wieku (gdy powstała nekropolia przy ul. Ślężnej). Działkę kupiła firma z Izraela. Na początku miał tam powstać biurowiec. Jednak od wielu lat teren zarasta krzakami i nic nie wskazuje na to, by inwestycja miała się rozpocząć.

Inny cmentarz żydowski miał znajdować się w miejscu, gdzie planowana jest budowa hotelu Hilton przy Podwalu. Jednak inwestor odetchnął z ulgą, gdy okazało się, że tylko na niewielkim fragmencie działki mieściła się nekropolia. Groby przede wszystkim znajdowały sie w miejscu, gdzie stoi sąsiadujący z budową gmach Poczty Polskiej.

Kłopoty pojawią się też w przyszłości, bo cmentarze albo miejsca pochówków z czasów wojen znajdują się w okolicy placu Staszica, przy ul. Trzebnickiej, Braniborskiej i właściwe przy każdym starym kościele we Wrocławiu (dawniej parafian grzebano przy samej świątyni).

Pochówki

Pojedyncze stare groby są rozsiane po całym Wrocławiu. Zdecydowana większość z nich to mogiły żołnierzy z czasów II wojny światowej - przede wszystkim Niemców. Rok temu robotnicy, którzy kładli sieć wodociągową przy stacji kolejowej na Muchoborze, znaleźli zwłoki czterech osób. Prawdopodobnie zostali w tym miejscu pospiesznie pochowani, bo zakopano ich razem z bronią i oporządzeniem. Wcześniej zwłoki zabitych żołnierzy znaleziono np. przy ul. Krakowskiej, podczas prac przy budowie boiska. Natomiast w parku Zachodnim dawniej działał cmentarz.