"Samorząd dla Dziedzictwa" i "Zabytek Zadbany 2021". Nagrody dla dolnośląskich gmin

"Polacy są zgodni, że o wartości danego miejsca, miejscowości, wsi, miasta, miasteczka właśnie przesądzają jego zabytki. Mieliśmy przez bardzo długi czas, po tzw. transformacji w Polsce, ogromny problem z infrastrukturą, zwłaszcza na prowincji Polski. Odnotowaliśmy, że bardzo wiele samorządów nie chciało konserwować i przywracać do świetności zabytków, wolało budować nowe obiekty. Dzisiaj samorządy przystępują do rewitalizacji właśnie tych starych obiektów, które bardzo często znajdują się w centrum miast, miasteczek, i one mogą znaleźć nowe funkcje - mogą tam być biblioteki, czytelnie, muzea, instytucje kultury czy urzędy" – mówiła podczas wręczenia nagród Magdalena Gawin, podsekretarz stanu w MKiDN i zarazem Generalny Konserwator Zabytków.

Konkurs składa się z trzech kategorii: duże i średnie gminy miejskie, małe gminy miejskie, a także gminy miejsko-wiejskie i wiejskie. Spośród nadesłanych zgłoszeń jury zdecydowało się wyłonić 2 laureatów i przyznać 4 wyróżnienia. W tej pierwszej, wyróżnienie otrzymał położony na północy Dolnego Śląska Głogów. Jurorzy stwierdzili, że miasto umiejętnie radzi sobie z wyzwaniami budowania lokalnej tożsamości oraz odtwarzania zniszczonych zabytków takich jak ruiny, obiekty forteczne czy teren nadrzeczny, a atutem rewitalizacji jest dbałość połączona z kreatywnym poszukiwaniem ich nowych funkcji.

Do tego konkursu zgłoszono 136 obiektów z 15 województw. W sześciu kategoriach konkursowych jury nagrodziło 21 obiektów. W kategorii obejmującej adaptację obiektów zabytkowych komisja wyróżniła Miejskie Centrum Kultury, Aktywności
i Promocji Gminy „Stacja Kultury” w Świeradowie-Zdroju. W uzasadnieniu czytamy: "za konserwację, która przywróciła miastu zespół zabudowań historycznego dworca, umożliwiając jego wykorzystanie jako ośrodka kultury." Wewnątrz budynku powstała sala widowiskowa, pracownie i pomieszczenia administracyjne. Można tam zobaczyć także makietę linii kolejowej Gryfów Śl. – Mirsk – Świeradów Zdrój.

Sam konkurs ma wieloletnią tradycję, ogłoszono go jeszcze w 1975 r. Jego celem jest promocja odpowiedniej opieki nad zabytkami poprzez wzorowo prowadzone prace budowlane, konserwatorskie, rewaloryzacyjne i adaptacyjne, a także systematyczne działania na rzecz właściwego utrzymania zabytków zgodnie z najwyższymi standardami badawczymi i wykonawczymi. W imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadzór nad konkursem sprawuje Generalny Konserwator Zabytków. Procedurę konkursową od lat prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa, który już dzisiaj zachęca do udziału w kolejnych edycjach konkursu.