Rzecznik TSUE przeciwko Polsce: koncesję dla Turowa wydano nielegalnie

Za niezgodne z prawem rzecznik TSUE Priit Pikamäe uznał m.in. przedłużenie koncesji do 2026 roku bez przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz nieopublikowanie koncesji i niepodanie jej do wiadomości Republiki Czeskiej w zrozumiałej formie. Ponadto w opinii rzecznik stwierdził, że rząd Polski uchybił zasadzie lojalnej współpracy – jego działania stały w sprzeczności z duchem solidarności, współpracy i wzajemnego wsparcia pomiędzy państwami członkowskimi.

W opublikowanej dziś opinii czytamy: rzecznik generalny przeanalizował, czy państwo członkowskie może w drodze ustawodawczej zezwolić właściwym organom władz na powstrzymanie się od przyjęcia szeregu środków administracyjnych związanych z koncesją na prowadzenie działalności wydobywczej. Podniósł on w tym względzie, że w przypadku kopalni mających powierzchnię porównywalną do powierzchni kopalni Turów istnieje, ze względu na sam ich charakter, prawdopodobieństwo spowodowania znaczących skutków w środowisku i muszą one bezwzględnie podlegać ocenie ich oddziaływania na środowisko. Ponadto ustanowiony w dyrektywie wymóg przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko ma zastosowanie nie tylko wówczas, gdy należy wydać zezwolenie pierwotne, ale również w przypadku niektórych decyzji związanych z tym pierwotnym zezwoleniem.

Z tego względu - jak podkreślił Priit Pikamäe - treść decyzji zezwalającej na prowadzenie działalności wydobywczej w kopalni Turów nie może obejmować wyłącznie decyzji o przedłużeniu terminu obowiązywania koncesji, lecz musi obejmować wszystkie dokumenty, które stanowią istotę tejże koncesji. W opinii rzecznika TSUE czytamy też że: Polska dopuściła się ponadto naruszenia prawa Unii ze względu na to, że podała tę koncesję do wiadomości Czech dopiero pięć miesięcy po jej przyjęciu, a i to w niekompletny sposób. Okres pięciu miesięcy - jak ocenił - stanowi znaczne opóźnienie.

Wreszcie zdaniem rzecznika generalnego: „spóźnione i niekompletne przekazanie przez Polskę żądanych informacji, w połączeniu z odmową ustosunkowania się do kierowanych przez Czechy próśb o wsparcie, nie spełnia wymogów ducha solidarności, współpracy i wzajemnego wsparcia między państwami członkowskimi, ustanowionych w prawie Unii z myślą o skutecznym urzeczywistnianiu celu ochrony środowiska.

Opinia jest odpowiedzią na wniosek Republiki Czeskiej skierowany do unijnego trybunału w sprawie "szkodliwej działalności kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów". Opinia rzecznika generalnego nie rozstrzyga sprawy, ale jest istotną podpowiedzią, jak może wyglądać ostateczny wyrok trybunału.

Przypomnijmy, 20 września 2021 roku TSUE postanowił, że Polska ma płacić Komisji Europejskiej 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środków tymczasowych i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów. Kopalnia i elektrownia Turów należą do spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, będącej częścią PGE Polskiej Grupy Energetycznej.