Bezpieczne bankowanie. Swoje dane trzeba chronić

Zazwyczaj wiemy, jakie konsekwencje niesie z sobą zgubienie lub kradzież dokumentów, zwłaszcza dowodu osobistego lub paszportu. Zgłaszamy więc to szybko na policji oraz coraz częściej do bankowego systemu dokumentów zastrzeżonych. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że osoby niepowołane mogą wejść w posiadanie pełnego zestawu naszych danych osobowych. Dysponując naszym imieniem i nazwiskiem, datą urodzenia, numerem dowodu osobistego oraz numerem PESEL, mogą przejąć naszą tożsamość.

Podszywając się pod nas, mogą wyłudzić kredyt „chwi-lówkowy” czy zawrzeć umowę z firmą telekomunikacyjną. Skradziona tożsamość często służy też do wyłudzeń, np. zaciąganych na nasze konto innych zobowiązań: najem mieszkania,  umowy z operatorami sieci komórkowych itd. Im dłuższa jest lista dostępnych usług, tym większe jest pole do działania dla oszusta, który przejmie naszą tożsamość.

Skradziona tożsamość

Komplet danych, który ułatwia kradzież tożsamości, zawarty jest przede wszystkim w dowodzie osobistym. Poza kradzieżą samego dokumentu musimy więc chronić go przed okazją do skopiowania danych. Unikajmy więc kserowania dokumentów czy oddawania ich w cudze ręce poza naszą kontrolą, np. jako krótkoterminowy zastaw. Niszczmy też wszystkie dokumenty zawierające nasze dane osobowe.

Zachowajmy powściągliwość w udostępnianiu danych przez telefon. Jeśli dzwoni do nas faktycznie przedstawiciel banku, w celu weryfikacji naszej tożsamości nigdy nie poprosi o komplet danych osobowych. Pamiętajmy też, że procedura bankowa nie dopuszcza zmiany przez telefon czy serwis transakcyjny kluczowych danych osobowych. Za ich pomocą możemy zmienić adres korespondencyjny lub numer telefonu kontaktowego. Pozostałe dane, jak np. nowe nazwisko, musimy zgłosić w placówce banku.

Miejmy też na względzie, że złodzieje tożsamości coraz częściej do wyłudzeń danych osobowych wykorzystują portale spo­łecznościowe.

Zakładamy cyberrygle

W jeszcze bardziej wyrafinowany sposób działają cyber­prze­stępcy włamujący się po nasze dane przez internet lub aplikację mobilną. Podobnie jak w realu mogą to robić, by tylko okraść nas jednorazowo, ale też wejść w posiadanie naszej tożsamości dla bardziej złożonych oszustw lub przestępstw. Dlatego dla ochrony danych musimy „zaryglować się” w sieci. Tylko w ten sposób nie tylko sami półświadomie lub całkiem nieświadomie nie ujawnimy swoich danych, ale nie pozwolimy ich przejąć skrycie.

Podstawa to zabezpieczenie komputera czy telefonu przed używaniem przez niepowołane osoby (login, PIN) oraz ochrona jego oprogramowania: aktualizowanie systemu i oprogramowania, korzystanie z aktualnego programu antywirusowego. Następna fundamentalna zasada – kontaktowanie się z bankiem tylko z własnego komputera i wyłącznie przez jego główną stronę. Nie korzystajmy z linków, sprawdzajmy, czy strona jest autentyczna (symbol zamkniętej kłódki w adresie). Nie otwieramy podejrzanych e-maili. Wykonując przelew, wpisujemy numery konta ręcznie, nie korzystamy z linków, nie kopiujemy numerów (np. z elektronicznych faktur). Przed zatwierdzeniem operacji sprawdzamy, czy numer konta kontrahenta jest zgodny z wcześniej wpisanym.

Tomasz Nowak

Pamiętaj!

- Nie podawaj nieznanym osobom danych osobowych, zwłaszcza PESEL-u i numeru dowodu osobistego.

- Operacje bankowe przeprowadzaj tylko z własnego komputera i poprzez główną stronę banku.

-  W razie zgubienia lub kradzieży dowodu zastrzeż go w banku.

-  Nie dawaj swoich dokumentów w zastaw, np. kiedy wypożyczasz sprzęt sportowy.

-  Niszcz korespondencję, na której są twoje dane osobowe czy tele­adre­sowe.

KONKURS BANKOMANII

Konkursy z atrakcyjnymi nagrodami oraz więcej informacji o bezpiecznej bankowości znajdziesz na portalu edukacyjnym:  www.bankomania.pkobp.pl

Masz pytania? Napisz na adres:
[email protected]

fot. Tomasz Hołod

Ochrona danych osobowych przed ewentualną kradzieżą

Rozmowa z Małgorzatą Falisz, kierownikiem zespołu multibiznesowego w PKO Banku Polskim z Oddziału 22 we Wrocławiu

Dlaczego należy chronić nasze dane osobowe?

W sytuacji, gdy osoba niepowołana przejmie nasze dane osobowe, może ukraść naszą tożsamość i uzyskać korzyści majątkowe naszym kosztem. Może, podszywając się pod nas, wyłudzić kredyt w banku. Chrońmy nasze dane osobowe, a wszelkie przypadki zgubienia lub kradzieży zarówno dowodu osobistego, jak i kart płatniczych zgłaszajmy od razu do naszego banku oraz na policję. Coraz częściej oszuści pozyskują nasze dane przez internet, by potem wykorzystać je, wyłudzając kredyt na nasze nazwisko.

Czy ktoś może żądać od nas podania naszych danych osobowych przez telefon?

Wyobraźmy sobie taką sytuację. Dzwoni do nas oszust podający się za pracownika jakiejś instytucji z informacją o tym, że zostaliśmy laureatami konkursu, ale w celu weryfikacji naszej osoby prosi o podanie wrażliwych danych, np. nazwiska panieńskiego matki. Właśnie w taki sposób może dojść do wykradzenia naszych danych osobowych. Wizja wygranej i korzyści finansowych usypia naszą czujność i padamy ofiarą oszustwa, podając informacje, które nie powinny dostać się w niepowołane ręce. Zastanówmy się, czy w ogóle braliśmy udział w jakimś konkursie. Najlepiej jednak poprosić rozmówcę o telefon do instytucji, z której dzwoni, następnie ponownie samemu skontaktować się i sprawdzić, czy faktycznie kontakt był z danej firmy. Wtedy mamy pewność, że nie padliśmy ofiarą oszustwa.

Jak się chronić przed kradzieżą danych osobowych lub kodu PIN?

Przede wszystkim uważajmy na to, komu podajemy nasze dane osobowe i w jakim celu. Należy niszczyć dokumenty zawierające nasze prywatne dane, które wyrzucamy do śmieci. Przestępcy potrafią wyciągać poufne dane, nawet grzebiąc w naszych śmietnikach, a wyrzucona pochopnie kserokopia dowodu osobistego może im posłużyć do dokonania nieplanowanych przez nas zakupów.

Jeżeli chodzi o kod PIN, to najlepiej go po prostu zapamiętać. Niektórym osobom zdarza się zapisywać go na osobnych karteczkach schowanych w portfelu lub na samej karcie płatniczej.

W przypadku kradzieży możemy nie zdążyć zastrzec karty, zanim złodziej pobierze z bankomatu pieniądze. Warto także co jakiś czas zmieniać numer PIN. Możemy to zrobić w bankomacie.

Gdy pobieramy pieniądze z bankomatu, powinniśmy się dobrze przyjrzeć, czy przypadkiem ktoś nie zainstalował na nim dodatkowych elementów, tzw. nakładek służących do sczytywania danych naszej karty. W przypadku jeśli coś wzbudzi nasze podejrzenia, koniecznie zwróćmy uwagę pracownikom banku.

Na komputerze oraz innych urządzeniach mobilnych powinniśmy mieć zainstalowane aktualne oprogramowanie antywirusowe. Nie otwierajmy podejrzanych e-maili z nieznanych źródeł, bo mogą one zawierać wirusy. Jednorazowy kod autoryzacyjny przeznaczony jest tylko do operacji bankowych, np. przelewów. Jeżeli strona banku będzie się domagać wpisania takiego kodu w celu np. dokończenia procesu logowania, może to oznaczać, że nasz komputer został zainfekowany wirusem.

Dlaczego warto aktualizować swoje dane osobowe w banku?

Zdarzają się sytuacje, w których pracownik banku dostrzeże podejrzane operacje wykonywane na koncie klienta. Przykładowo mogą to być płatności dokonane w Arabii Saudyjskiej. Jeżeli historia konta klienta wskazuje na to, że wcześniej nigdy w danym miejscu nie był, pracownik może skontaktować się z klientem, by upewnić się, czy je realizował. Jeżeli podany w banku numer telefonu nie będzie aktualny, będzie to znacznie utrudnione.

Rozmawiał Marcin Hadajek