Wydawanie "Samorządnej Rzeczpospolitej" była to część działalności opozycyjnej, jakiej podejmowali się wrocławianie w latach 80. XX wieku. Robiąc to ryzykowali wiele. Jeśli władze komunistyczne przyłapały kogoś, kto transportował nielegalną prasę swoim prywatnym samochodem, ten przepadał na rzecz Skarbu Państwa. Podobnie było z mieszkaniami, gdzie wydania składowano.
- Wszystko trzeba było robić w głębokiej konspiracji. W sumie zarekwirowano na tej zasadzie kilkadziesiąt samochodów i kilka mieszkań. Były to represje naprawdę dotkliwe dla rodzin i dla samych konspiratorów. Dotkliwe i skuteczne, bo od momentu ich wprowadzenia, liczba działających opozycjonistów zmniejszyła się - mówi Juliusz Woźny z Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu.
Oprócz wydawania nielegalnej prasy, konspiratorzy zastanawiali się także nad tym, jak powinna wyglądać i być urządzona Polska już po wyzwoleniu spod opresji komunistycznej. Powstawały wizje samorządności. Jako punkt wyjścia brano Solidarność i jej struktury związkowe. Opozycjoniści myśleli o samorządności na terenie zakładów pracy, ale także całemu ruchowi towarzyszył zamysł nad samorządnością administracyjną, tworzeniem gmin i innych jednostek terytorialnych.
- Jest to na pewno ciekawy wątek dla osób, które dzisiaj myślą o tym, jak działać dla dobra swojej małej wspólnoty. Można się zainspirować sylwetkami drukarzy i autorów "Samorządnej Rzeczpospolitej" tym bardziej, że niektórzy z nich, jak na przykład znany dolnośląski samorządowiec, Tytus Czartoryski, trafili później jako posłowie do sejmu i brali udział w przygotowaniu ustaw dotyczących samorządów w Polsce - mówi Juliusz Woźny.
W ramach wystawy przedstawione zostały unikatowe zdjęcia i dokumenty, których nie można zobaczyć na co dzień, ponieważ pochodzą z prywatnych zbiorów drukarzy i opozycjonistów. Fotografie przedstawiają dziś zasłużonych, a wtedy młodych ludzi pełnych życia i pasji, którzy jednocześnie chcieli walczyć o wolną Polskę.
Eksponaty będą udostępnione do zwiedzania do 23 września.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?