Komórki macierzyste na ratunek sercu. Polsko-amerykański startup Target Cells pracuje nad unikatową technologią

Polsko-amerykański startup Target Cells Sp. z o.o., który ma siedzibę w Krakowie i współpracuje z Uniwersytetem Jagiellońskim, pracuje nad innowacyjnym testem umożliwiającym ocenę wiązania komórek macierzystych (KM) do tkanek serca. Jego pomyślny rozwój ma pozwolić na skuteczniejsze leczenie uszkodzeń serca z zastosowaniem leków komórkowych. Proponowane rozwiązanie stanowi prostszą, tańszą i szybszą alternatywę dla konwencjonalnych metod z wykorzystaniem modeli zwierzęcych. Jeśli prace wdrożeniowe się powiodą, to test nie będzie miał bezpośredniej konkurencji na rynku światowym.

Polsko-amerykańska spółka Target Cells Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie otrzymała blisko milion złotych dofinansowania na realizację projektu TC Poland. Jego celem jest opracowanie komercyjnego testu oceniającego zdolność wiązania się ludzkich komórek macierzystych do tkanek serca w warunkach in vitro. Technologię wsparło w ramach programu BRIdge Alfa Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) wraz ze specjalizującym się w inwestowaniu w medyczne startupy funduszem Medi Ventures.
Rozwijany produkt to innowacja na skalę światową i w przypadku udanej komercjalizacji Target Cells sp. z o.o. nie będzie mieć na rynku bezpośredniej konkurencji.

Wyjątkowość proponowanego przez spółkę narzędzia opiera się na możliwości szybkiej oceny i doboru populacji ludzkich komórek macierzystych wykazujących najskuteczniejsze wiązanie i potencjalną retencję w tkankach serca. Ich zastosowanie może się bezpośrednio przełożyć na dynamiczniejszy rozwój celowanych terapii komórkowych w medycynie regeneracyjnej, szczególnie w naprawie uszkodzonych tkanek serca, w tym u pacjentów z zawałem.

Postępy w dziedzinie celowanych terapii komórkowych mogą w przyszłości przynieść rewolucję także w leczeniu skutków innych uszkodzeń tkankowych. Należą do nich m.in. towarzyszące udarowi mózgu niedokrwienie kończyn czy obserwowane ostatnio u pacjentów covidowych dysfunkcje innych narządów.

Biorąc pod uwagę tak duży potencjał regeneracyjny rozwijanych produktów leczniczych terapii zaawansowanej (tzw. ATMPs, z ang. Advanced Therapy Medicinal Products) opartych o komórki macierzyste, nie może dziwić wykładniczy wzrost globalnego rynku terapii komórkami macierzystymi. Szacuje się, że w 2028 roku może on osiągnąć wartość nawet 27,65 miliardów dolarów wobec 11 miliardów zaledwie osiem lat wcześniej. W parze z coraz wyższymi nakładami na badania rośnie także liczba naukowych publikacji dotyczących tego zagadnienia, wskazując na utrzymujące się zainteresowanie rozwojem tych terapii.

Projekt TC Poland doskonale wpisuje się w globalne trendy rynkowe w tym obszarze, proponując test oceniający wiązanie się komórek macierzystych różnego pochodzenia do tkanek serca z pominięciem drogich i nieobojętnych etycznie testów na zwierzętach. Rozwijany przez startup test płytkowy umożliwi uzyskanie natychmiastowych wyników badań w warunkach in vitro, nie wymagając przy tym dodatkowej specjalistycznej infrastruktury badawczej. Warto też podkreślić, że będzie można go przeprowadzić w każdym laboratorium biochemicznym przy blisko 20-krotnie niższym koszcie niż w przypadku klasycznych metod. Wreszcie, jak już zostało wspomniane, nie wymaga on udziału zwierząt, co idzie w parze z europejskimi i światowymi trendami ograniczania tego typu badań. To wyróżnia opracowany przez Target Cells produkt na tle innych rozwiązań.

Innowacyjna technologia bezinwazyjnego wiązania komórek macierzystych do tkanek serca została zapoczątkowana w Stanach Zjednoczonych przez założycielki i członkinie zespołu badawczego amerykańskiej spółki TargaCell Corporation dr Catherine Phillips i Robin McWherter. To spółka-siostra polskiego startupu, która pozostaje z nim silnie związana.

Z kolei firma Target Cells kontynuuje rozwój samej technologii oraz wspomnianego produktu w Polsce, realizując projekt TC Poland przy bliskiej współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie. Prym w pracach wiedzie dyrektor naukowa prof. dr hab. Ewa Zuba-Surma, profesor nauk medycznych w zakresie biologii medycznej i wybitna ekspertka w dziedzinie komórek macierzystych. Na co dzień wspierają ją kierowniczka projektu Małgorzata Czaplicka, zespół badaczek z UJ oraz dr Catherine Phillips i Robin McWherter, konsultantki naukowe z ramienia TargaCell Corporation.

Docelowo firma chce kierować swój produkt do instytucji naukowych i podmiotów komercyjnych, a w dalszej perspektywie również do szpitali i klinik, ułatwiając celowane leczenie milionów pacjentów z chorobami serca z zastosowaniem leków komórkowych. Zanim jednak do tego dojdzie, musi najpierw przeprowadzić dalsze badania wdrożeniowe, na które obecnie poszukuje finansowania.