Dłuższy urlop rodzicielski, dni wolne z powodu działania siły wyższej. Zmiany w kodeksie pracy mają ułatwić nam życie

Nowelizacja Kodeksu pracy, którą Sejm przyjął 8 lutego 2023 roku, wydłuża urlop rodzicielski do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 43 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka. W tym wymiarze każdy z rodziców otrzymuje do wyłącznego wykorzystania 9 tygodni urlopu. Oznacza to, że jeden z rodziców może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w maksymalnym wymiarze 32 lub 34 tygodnie, a pozostałe 9 tygodni zostaje do wykorzystania dla drugiego rodzica. Dodatkowe dziewięć tygodni urlopu rodzicielskiego musi być wykorzystane przez ojca, bez możliwości przeniesienia na matkę.

Zgodnie z nowymi regulacjami kobieta może otrzymywać 100 proc. zasiłek za cały okres korzystania z urlopu macierzyńskiego, natomiast za okres korzystania z urlopu rodzicielskiego oboje rodzice mieliby prawo do 70 proc. zasiłku albo kobieta miałaby prawo złożyć wniosek o wypłacanie jej 81,5 proc. zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, przy czym za okres 9-tygodniowej nieprzenoszalnej części tego urlopu dla ojca dziecka przysługiwałby zasiłek macierzyński w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Nagła choroba w rodzinie? Drzewo, które spadło podczas huraganu na samochód? Piwnica zalaną wodą? - gdy dotkną was takie nieszczęścia, możecie teraz wziąć dwa dni zwolnienia (lub 16 godzin w roku) od pracy z powodu "działania siły wyższej". Za czas tego zwolnienia pracownik zachowa prawo do połowy wynagrodzenia. Ten urlop nie jest tożsamy z urlopem na żądanie.
Dodatkowe dni wolne nie będą wliczać się do urlopu wypoczynkowego, więc nie zmniejszą wymiaru urlopu w danym roku.

Pracownik może oprócz tego wziąć bezpłatny urlop opiekuńczy. W tym czasie będzie miał możliwość zaopiekowania się członkiem rodziny lub osobami pozostającymi we wspólnym gospodarstwie domowym, które wymagają pomocy. Bezpłatny urlop opiekuńczy wynosi 5 dni. Udzielać się go będzie na wniosek pracownika.

Nowe przepisy umożliwiają szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy. Oznacza to możliwość dostosowania przez pracownika jego organizacji pracy, w tym przez wykorzystanie pracy zdalnej, elastycznych rozkładów czasu pracy lub zmniejszenie wymiaru czasu pracy.

Nowelizacja Kodeksu pracy ma na celu dostosowanie polskiego prawa, w szczególności ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 150 ze zm., dalej: KP) do przepisów Unii Europejskiej. Zmiany w urlopach 2023 wynikają z unijnej dyrektywy work-life balance. Unia chce równości kobiet i mężczyzn w zakresie szans na rynku pracy i umożliwienia pracownikom mającym dzieci godzenia życia zawodowego i prywatnego.

Nowe przepisy trafią teraz do Senatu. Powinny wejść w życie po upływie 21 dni od ogłoszenia. Przewiduje się, że będzie to kwiecień 2023 roku.