Łamanie królewskich stereotypów na wystawie „Nowy poczet władców Polski. Świerzy kontra Matejko”

Nie oszukujmy się, Matejko wcale nie wiedział, jak wyglądał Mieszko I czy Jadwiga. Twarzy tej ostatniej użyczyła żona artysty. „Poczet królów i książąt polskich” Jana Matejki powstał na zamówienie wiedeńskiego wydawcy Maurycego Perlesa. Album odniósł olbrzymi sukces, stworzone przez Matejkę wizerunki zawładnęły wyobraźnią wielu pokoleń Polaków.

W 2004 roku Andrzej Pągowski (autor ponad 1200 plakatów wydanych drukiem od 1977 roku w Polsce i zagranicą) rozpoczął, jak sam podkreśla, edukacyjny projekt Nowy poczet władców Polski.

O przygotowanie portretów polskich władców poprosił wybitnego polskiego grafika i portrecistę - profesora Waldemara Świerzego. I profesor podjął się tego zadania, bo jak mówił, „matejkowski poczet tak się przyjął, że dziś nie wyobrażamy sobie innego. A ja postanowiłem go sobie wyobrazić”.

Nowy poczet powstał na podstawie materiałów źródłowych przygotowywanych w oparciu o najnowszą wiedzę historyczną i z zachowaniem realiów epoki. Jak podkreśla historyk i autor krótkich, ale soczystych tekstów o władcach towarzyszących portretom, Marek Klata, profesor Świerzy prosił o informacje, które przedstawiałyby nie tylko wygląd władców, ale także ich charakter. I właśnie ten charakter widać doskonale. Widać to choćby na portrecie Bolesława II Rogatki (syna Henryka Pobożnego), który „zmarł w wieku ponad 50 lat na biegunkę, przeżarłszy się w Boże Narodzenie 1278 roku, jak to napisano złośliwie zasrawszy się na amen”.

Wrocław jest trzecim miastem, w którym prezentowana jest wystawa (po Warszawie i Gdańsku). I od razu powiedzmy sobie, że jest miejscem szczególnym, dlatego, że to Muzeum Narodowe we Wrocławiu ma w swoich zbiorach matejkowskie rysunki wykonane do pocztu. Na wystawie będą mogli Państwo zobaczyć także cztery oryginalne prace Matejki.

Czy trudno jest przełamać zakorzenione w nas przekonanie, że polscy władcy wyglądali tak, jak namalował ich Matejko?

- Myślę, że powolutku nam się to udaje - mówi Andrzej Pągowski. - Przede wszystkim dlatego, że poczet Świerzego wchodzi do podręczników szkolnych. Za sto lat zobaczymy co w świadomości Polaków zostanie z pocztu Świerzego.

I dodaje, że przede wszystkim ważne jest, szczególnie dzisiaj w Polsce, byśmy sobie uzmysłowili skąd się tu wzięliśmy, dlaczego tu jesteśmy i jakie wartości powinniśmy kultywować. - Jakie? Takie, że nie ważne czy jesteś dobry czy zły, ale jeżeli czujesz się Polakiem, to rób wszystko, by ta Polska była i nie zniknęła, szczególnie w Europie - mówi Andrzej Pągowski.

Wystawę można oglądać do 15 listopada w Pałacu Królewskim (ul. Kazimierza Wlk. 35), bilety : 20 zł normalny, 15 zł ulgowy.

Zobacz też: CoolTour - Ogólnopolski Magazyn Kulturalny