Wcześniejsza wypłata emerytury z OFE i ZUS. To możliwe! A kryteria wcale nie są skomplikowane

Główne świadczenie emerytalne każdego z nas gromadzone jest na podstawowym koncie ZUS. Istnieją jednak także subkonta ZUS, gdzie gromadzone mogą być środki z Otwartych Funduszy Emerytalnych. W 2019 roku w życie miały wejść przepisy, które prywatyzowałyby te środki, aby możliwe było swobodne nimi dysponowanie także za życia i przed emeryturą. Zamiast tego obecnie możemy zadeklarować chęć korzystania z OFE lub przekazać od razu całość składek do ZUS. Czy warto korzystać z OFE?

Co miesiąc z pensji każdego z nas do ZUS trafią łącznie 19,52 proc. podstawy wymiaru składki. To obowiązkowa składka z tytułu ubezpieczeń społecznych, z której nieco ponad 7 proc. może trafić do otwartych funduszy emerytalnych. Oznacza to, że blisko 3 proc. pensji brutto może trafić do OFE. Środki tam przekazane będą po prostu gromadzone, a na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego (po ukończeniu 55 lat przez mężczyzn i 50 lat przez kobiety), pieniądze te będą stopniowo przekazywane do ZUS. W tym czasie to ZUS i OFE będzie pracować na emeryturę, której wysokość może być dzięki temu większa.

Składki, które trafiają do ZUS to pieniądze, których realnie nie widzimy. W przypadku pieniędzy zgromadzonych w OFE sytuacja jest jednak inna. Nie mogą one zostać wypłacone bezpośrednio posiadaczowi konta, ale fundusze zgromadzone w OFE podlegają dziedziczeniu. Środki z OFE zostaną przekazane bliskim osoby, która korzystała z funduszu już po jej śmierci i na ich wyraźny wniosek. Każdy członek OFE może bowiem wyznaczyć osobę lub osoby, które przejmą te pieniądze po jego śmierci.

Należy ustalić właściwy dla danego płatnika fundusz, powiadomić go o śmierci płatnika (najczęściej poprzez przesłanie aktu zgonu), oraz przygotować kilka innych dokumentów, o które może poprosić fundusz:

• akt małżeństwa
• sądowe postanowienie o nabyciu spadku
• dokument uprawniający do dziedziczenia
• oświadczenie o sposobie wypłaty środków

Każdy z tych dokumentów może być potrzebny w zależności od tego, czy zgłaszający się spadkobierca był zgłoszony przez członka OFE, czy też dziedziczenie wynika wprost z przepisów prawa. ZUS na swoich stronach wskazuje, że termin wypłaty środków z OFE jest nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż trzy miesiące.

Wspominaliśmy już, że podstawowe środki zgromadzone z ZUS nie podlegają wcześniejszej wypłacie i dziedziczeniu, jednak poza OFE, nasze środki emerytalne mogą być gromadzone także na subkontach ZUS. To środki, które także podlegają dziedziczeniu, a samo subkonto powstaje w przypadku wszystkich osób korzystających z OFE oraz osób, które po styczniu 2014 roku nie podjęły decyzji o odkładaniu środków do OFE.

Na subkoncie ZUS zawarte są m.in. informacje o:

• zwaloryzowanej wysokości składek wraz z odsetkami
• konkretnej kwocie przekazanej przez OFE
• kwocie środków, które odpowiadają wartości umorzonych składek OFE
• wysokości należnych i wpłaconych składek

Połowa środków z subkonta ZUS trafia do współmałżonka zmarłego, a kolejne 50 proc. zostanie przekazane osobie wskazanej przez płatnika. Procedura wypłaty środków z subkonta ZUS jest bardzo podobna, jak w przypadku OFE, a informacje o stanie subkonta w ZUS można sprawdzić przez platformę PUE ZUS.

Obecnie do otwartych funduszy emerytalnych należy około 15 mln Polaków. To oznacza, że około połowa obecnie pracujących osób odkłada składki do OFE, a łączna kwota na kontach OFE jest już bliska 168 mld zł.

Większość Polaków nie ma świadomości, że w OFE mają jeszcze swoje pieniądze. Nawet nie wiedzą, gdzie i jak mogą to sprawdzić — mówi Bartosz Marczuk, wiceprezes Polskiego Funduszu Rozwoju w rozmowie z Business Insider.

Tymczasem otwarte fundusze emerytalne nieustannie inwestują zebrane aktywa. Komisja Nadzoru Finansowego dwa razy w roku podaje dane dotyczące wyników OFE. Najnowsze z nich mówią wyraźnie, że polskie akcje dają możliwość osiągnięcia dobrych wyników inwestycyjnych. W ostatnich latach te środki ponownie ucierpiały w wyniki pandemii COVID-19 i wybuchu wojny w Ukrainie. Jednak nadal fundusze zgromadzone w OFE wydają się być atrakcyjną formą inwestowania w przyszłe świadczenie emerytalne.