Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Tajemnicze grodziska i Święta Góra w Lesie Osobowickim. Co dziś wiemy o jednym z najbardziej fascynujących miejsc we Wrocławiu?

Karolina Kwiatek
Karolina Kwiatek
Dawne grodzisko, Święta Góra i Kaplica von Kornów na Osobowicach
Dawne grodzisko, Święta Góra i Kaplica von Kornów na Osobowicach Karolina Kwiatek/Polska Press
Las Osobowicki jest coraz rzadziej odwiedzany przez spacerowiczów. Niewielu wrocławian zdaje sobie sprawę z wyjątkowości tego miejsca. Na terenie lasu znajdują się pozostałości po dawnych grodziskach i cmentarzyskach sprzed tysiącleci, a na wzgórzu, gdzie obecnie stoi kaplica von Kornów, tysiące lat temu czczono bóstwo słońca i księżyca. Czy to dlatego wciąż jest nazywane "świętym"?

Spis treści

Grodziska na Osobowicach

Na północnych obrzeżach Wrocławia znajduje się Las Osobowicki, który niegdyś był niezwykle popularnym miejscem wypoczynkowym wśród wrocławskich elit, jednak zdaje się, że aktualnie odwiedzają go jedynie okoliczni mieszkańcy. Obecnie większość z nas w ogóle nie zdaje sobie sprawy z wyjątkowości tego miejsca, a znajdziemy tu pozostałości po dwóch grodziskach sprzed kilku tysięcy lat!

Święte (Kapliczne) Wzgórze i na Szańcu Szwedzkim były osadami obronnymi, które zostały otoczone wałami. Badania archeologiczne wskazują, że ludzie zamieszkiwali ten aż teren od epoki neolitu (4500 r. p.n.e. – 1800 r. p.n.e.), jednak największe nasilenie działalności człowieka na obszarze Lasu Osobowickiego przypada na okres kultury łużyckiej, której początek datuje się na 1300 r. p.n.e.

Dawne grodziska na Osobowicach. Kamień przed Świętym Wzgórzem.
Dawne grodziska na Osobowicach. Kamień przed Świętym Wzgórzem. Karolina Kwiatek/Polska Press

Łużyckie cmentarzyska

Pierwsze badania grodzisk na Osobowicach zostały przeprowadzone przez niemieckich archeologów jeszcze przed II wojną światową. W połowie lat 20. XX w. odkryto m.in.: charakterystyczne naczynia, broń, rozcieracz kamienny, a także ozdoby z brązu.

Uwadze badaczy nie uszło także cmentarzysko ciałopalne. W późniejszych latach ustalono, że na terenie Lasu Osobowickiego było ich znacznie więcej. Archeolodzy doszukali się około pięciu skupisk grobów, datowanych na różne okresy historyczne. Niektóre cmentarzyska okazały się starsze od znalezionych grodzisk. Jak to możliwe?

Podejrzewa się, że w czasie powstania pierwszych nekropolii, osadnicy żyli znacznie dalej od miejsc chowania zmarłych. Istnieją przypuszczenia, że przedstawiciele kultury łużyckiej w Polsce obawiali się, że zmarli mogliby im zaszkodzić, dlatego trzymali się od nich z daleka; choć i tak odległość od grodzisk później powstałych cmentarzysk na Osobowicach jest znacznie mniejsza niż w przypadku osad na pozostałym terenie naszego kraju. W niektórych rejonach żywych od zmarłych oddzielały całe skupiska wody.

Święte Wzgórze

Podczas prac archeologicznych na terenie grodziska Święte (Kapliczne) Wzgórze odkryto wiele glinianych krążków. Jak ustalili badacze, były to magiczne przedmioty, które stosowano podczas rytuałów. Dawni mieszkańcy terenu, gdzie dziś rośnie Las Osobowicki, liczyli, że za ich pomocą uda im się wyprosić przychylność bóstw słońca i księżyca.

Modlitwy można uznać za wysłuchane. Grodziska funkcjonowały aż do wczesnego średniowiecza, a za główną przyczynę ich upadku nie uważa się wielkoskalowego ataku najeźdźców, a najzwyklejsze migracje, spowodowane przemianami społeczno-gospodarczymi.

Jednakże trudno wnioskować, by nazwa wzniesienia ("Święta Góra") - które już w XIII wieku należało do Sióstr Klarysek, a gdzie od 1. połowy XIX wieku stoi kaplica - pochodziła od wierzeń sprzed tysiącleci. Okazuje się, że "świętość" góry bierze się z cudownego uzdrowienia Balcera, organisty z kościoła św. Macieja, który w 1724 roku został wyleczony z paraliżu i ślepoty.

Kaplica von Kornów na Osobowicach.
Kaplica von Kornów na Osobowicach. Karolina Kwiatek/Polska Press

Poniżej znajdziecie mapę z lokalizacją Świętego Wzgórza. Dojedziecie tam autobusem linii 104 (przystanek: Góra Kapliczna).

W tym miejscu znajduje się wzgórze:

źródła: Strefa Turystyki, Sportu i Rekreacji Osobowice-Rędzin;
***
Zobacz też:

od 12 lat

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska