Spór pomiędzy przedsiębiorcą a klientem w sądzie polubownym

Tydzień mediacji
Ministerstwo Sprawiedliwości, dla przykładu, wzorem państw europejskich już od kilku lat organizuje na terenie całego kraju tzw. „tydzień mediacji”.
W tym czasie odbywają się konferencje, seminaria i spotkania, a głównym celem tych działań jest kształtowanie świadomości społeczeństwa w zakresie możliwości, jakie daje prawo w sferze pozasądowych sposobów rozwiązywania sporów. Metoda ta jest znacznie szybsza, mniej skomplikowana i dużo tańsza.
Aby rozwój zmierzał w odpowiednim kierunku, konieczne jest wprowadzenie regulacji w poszczególnych państwach członkowskich, które chronić będą konsumentów. Już w maju 2013 r., na kraje członkowskie Unii Europejskiej, mocą dyrektywy, został nałożony obowiązek wprowadzenia przepisów w zakresie postępowań mających na celu pozasądowe rozstrzyganie sporów wynikających z umów sprzedaży lub umów o świadczenie usług między przedsiębiorcami mającymi siedzibę w Unii Europejskiej.

W Polsce za przygotowanie założeń do ustawy w tym przedmiocie jest odpowiedzialny Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Regulacje w tym zakresie zawarte są w kodeksie postępowania cywilnego. Umożliwiają one stronom skorzystanie z pomocy mediatora już w momencie, gdy wszczęta została sprawa sądowa, czy też jeszcze na etapie wstępnym – zawierania umowy uczynienia zapisu na sąd polubowny, i poddanie sprawy pod rozstrzygnięcie arbitra, specjalisty w danej dziedzinie, niebędącego sędzią.

Jak mam reklamować towar kupiony w sieci?
W art. 12 Ustawy z dnia 30 maja 2014 r., „O prawach konsumenta”, nałożony został na przedsiębiorcę obowiązek informowania konsumenta o możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur. Musi to mieć miejsce najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

Ważna jest też forma; przedsiębiorca musi dokonać tego w sposób jasny i zrozumiały. Ponieważ kupowanie i sprzedawanie w sieci jest coraz bardziej popularne, a oferta przedsiębiorców wychodzących naprzeciw oczekiwaniom klientów jest coraz ciekawsza i bardzo atrakcyjna, ważne jest, by wiedzieć, w jaki sposób złożyć zamówienie, czego się domagać. Często bowiem jest tak, że o efekcie zamówienia dowiadujemy się, gdy towar zostaje dostarczony. Jeśli nie spełnia to naszych oczekiwań lub też np. towar ulegnie zniszczeniu, albo ma wady, musimy wiedzieć, gdzie trzeba złożyć reklamację.
Wtedy każdy powinien mieć możliwość skorzystania z takich procedur, które zabezpieczą jego interesy w dostateczny sposób i pomogą znaleźć odpowiednie rozwiązanie.
Spory pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą nie muszą zawsze skończyć się rozprawą w sądzie, lecz mogą być rozstrzygnięte w drodze mediacji.

Polskie przepisy zawierają już uregulowania w przedmiocie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, w którym istnieją instytucje podejmujące interwencje (tzw. podmioty ADR – skrót angielski Alternative Dispute Resolutions) zarówno niepubliczne (utworzone przez np. organizacje przedsiębiorców z danej branży), jak i publiczne, działające przy organach właściwych dla poszczególnych sektorów rynku.

Jaka wartość sporu
Jako przykład należy podać regulacje zawarte w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej, która w art. 36 przewiduje, że: „ Jeżeli przemawia za tym charakter sprawy, wojewódzki inspektor podejmuje działania mediacyjne w celu polubownego zakończenia sporu cywilno-prawnego między konsumentem a przedsiębiorcą”. Na podstawie tych przepisów utworzone zostały stałe polubowne sądy konsumenckie (SPSK) przy wojewódzkich inspektorach inspekcji handlowej.
Sądy te rozpatrują spory pomiędzy przedsiębiorcami i konsumentami, w związku ze sprzedażą oraz świadczeniem usług, których wartość nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych.

Musi być zgoda obydwu stron
Sprawę do SPSK może wnieść konsument, przedsiębiorca, organizacja konsumencka oraz miejski lub powiatowy rzecznik konsumentów. Warunkiem jest wyrażenie zgody przez konsumenta i przedsiębiorcę. Rozprawę prowadzą arbitrzy, których zadaniem jest skłonienie stron do zawarcia porozumienia. Jej przebieg jest podobny do rozprawy, która toczyłaby się przed sądem, tzn. strony mogą zabrać głos, prezentowane są dowody, a w razie potrzeby także opinie biegłych. Postępowanie kończy się zawarciem ugody lub wydaniem wyroku, które mają moc wyroku sądu powszechnego i ugody zawieranej przed sądem powszechnym. Strona niezadowolona z wyroku może złożyć skargę do sądu powszechnego o jego uchylenie.

Postępowanie przed sądem polubownym jest bezpłatne, z wyjątkiem ponoszenia kosztów ewentualnej opinii rzeczoznawcy lub biegłego.
Obecnie przy wojewódzkich inspektoratach Inspekcji Handlowej istnieje 16 stałych polubownych sądów konsumenckich oraz 15 ośrodków zamiejscowych na terenie całego kraju.

We Wrocławiu sąd polubowny działa przy Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej przy ul. Ofiar Oświęcimskich 15a.