Kongres Polskiej Chemii: Grupa Azoty ma pomysł, jak się odnaleźć w gospodarce obiegu zamkniętego. Ruszają procesy restrukturyzacyjne

W piątek, drugiego dnia Kongresu Polskiej Chemii w Warszawie, odbyła się debata: „Strategicznie o chemii. Jak dziś prowadzić biznes, by odpowiedzieć potrzebom jutra?”. Wśród uczestników pierwszego panelu znaleźli się: Adam Leszkiewicz, prezes zarządu Grupy Azoty, Paolo Mazzara, Technology&Licensing Sales Head of Department, Kinetics Technology oraz Szymon Walkowski, dyrektor ds. Efektywności i Strategii, Rafineria Gdańska. Dyskusje poprowadził Marek Oleksyn, partner, radca prawny, Kancelaria SK&S. Dyskusja na temat przyszłości branży chemicznej okazała się okazją do przedstawienia zmian, jakie zachodzą w czołowych polskich zakładach.

Reprezentujący Grupę Azoty prezes Adam Leszkiewicz rozpoczął dyskusję od poruszenia problemu ucieczki przemysłu z Europy i braku chęci inwestycji na Starym Kontynencie nowych podmiotów.

– Część firm zachęcanych do inwestycji w Europie, nie chce tego robić, a niektóre europejskie inwestują poza Europą, po to, by wyjść z ram kosztowych biznesu, który teraz prowadzimy. Na pewno do przemyślenia jest polityka przemysłowa UE i kwestia aktualizacji jej celów – mówił prezes Adam Leszkiewicz.

Przedstawiciel Grupy Azoty odniósł się też do kosztownych dla sektora chemicznego zobowiązań wynikających m.in. z Dyrektywy RED3 (przyspieszenie dekarbonizacji: 42,5% do 2030 r.), Dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive; odnosząca się do konieczności raportowania w kwestii zrównoważonego rozwoju), czy CBAM (graniczny podatek węglowy) oraz do nierówności konkurencyjnych między spółkami z Europy a pochodzącymi z innych części świata. Zaznaczył jednak, a pozostali rozmówcy zgodzili się z nim, że wyzwania należy wykorzystać jako szanse. Grupa Azoty w ramach wyjścia naprzeciw wyzwaniom już zdecydowała się na proces dekarbonizacji, który pomoże jej szybciej znaleźć drogę do gospodarki obiegu zamkniętego. Jak jednak dodał: trzeba będzie równocześnie poradzić sobie z problemami, również tymi, których parę lat temu nie było.

Menedżer podniósł kwestię kompetencji kadr, z których kiedyś słynął polski sektor chemiczny.

– Sporo fachowców znalazło w ostatnich latach pracę poza branżą. Mamy ogromną rotację wśród pracowników i konflikty – mówił ekspert.

– Nie myślano też o jutrze – kontynuował – dlatego też budujemy w Puławach energetykę węglową. Dlatego nie było prawie żadnych działań w zakresie przygotowania infrastruktury do dostaw zielonego amoniaku do Polski. Wciąż nie jest też odebrana fabryka polimerów w Policach – wyliczał prezes Grupy Azoty.

Prezes Leszkiewicz wskazał jednak także szanse polskiej chemii:

1. Zaufanie do kompetencji polskich inżynierów, ekspertów, pracowników,

2. Potwierdzona odporność organizacyjna polskiej branży,

3. Specjalizacja w nowych produktach dla indywidualnych klientów,

4. Efektywność kosztowa, dla której trzeba opracować nowy model,

5. Innowacje procesowe oparte na transformacji cyfrowej (narzędzia AI).

W kwestii piątej szansy stojącej przed polską chemią menedżer zauważył potrzebę wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) w nowoczesnym rolnictwie, w tym w szczególności w zakresie bardziej efektywnego nawożenia czy też stosowania narzędzi identyfikujących brak określonych składników.

Swoimi obserwacjami dotyczącymi tego, co obecnie dzieje się na rynku nowoczesnych technologii stosowanych w energetyce, w kontekście ich wpływu na kolejne 20 lat przemysłu chemicznego, podzielił się Paolo Mazzara, Technology&Licensing Sales Head of Department, Kinetics Technology. Ekspert wskazał na perspektywy dalszego wzrostu znaczenia zielonego amoniaku oraz podniósł kwestie nowych technologii w jego produkcji. Zauważył też, że może on być szansą także dla Polski i krajów bałtyckich na przyspieszenie procesu dekarbonizacji, a co za tym idzie osiągnięcie celów klimatycznych. Powinno się to udać za około 20 lat.

Do tematu dekarbonizacji w aspekcie inwestycji odniósł się także Szymon Walkowski, dyrektor ds. Efektywności i Strategii, Rafineria Gdańska, uznając, że dekarbonizacja to jeden z kluczowych celów reprezentowanej przez niego firmy. Nie zabrakło przypomnienia, że Rafinera Gdańska jest jedną z najbardziej efektywnych energetycznie firm i w związku z tym jedną z najmniej emisyjnych spośród tego typu zakładów w Europie. Obecnie stoi jednak przed nią nie lada wyzwaniem.

– To, co kiedyś było naszą przewagą, bo nasze koszty na tle konkurencji były niższe, obecnie stanowi pewne wyzwanie. Ponieważ teraz ilość projektów dekarbonizacyjnych, które byłyby dla nas opłacalne, jest bardzo mała. To są pojedyncze procenty, w stosunku do wyzwań, jakie mamy. Bez wsparcia zewnętrznego sobie nie poradzimy – mówił Walkowski.

Ekspert zauważył, że Dyrektywa CSRD, która nakazuje ustawienie dekarbonizacji jako centralny punktu strategii firmy i wymaga od firmy raportowania kolejnych etapów realizacji ESG (zrównoważonego rozwoju) stanowi zachętę, ale jak zaznaczył, to zachęta negatywna, ponieważ jest ona raczej obietnicą utrudnienia lub braku możliwości uzyskania finansowania w przyszłości.

– Nie jest to jednocześnie dostateczna zachęta, by pójść na zarząd z projektem, który jest nieopłacalny, i powiedzieć: róbmy go. Bo tak naprawdę naszym zadaniem jest zapewnić paliwo o jak najniższym koszcie, bo to przecież główne paliwo do gospodarki – podkreślił dyrektor Rafinerii Gdańsk.

Ekspert dodał także, że zgodnie z obowiązującymi obecnie zasadami, pierwszy, kto weźmie na siebie koszt (ekologicznych instalacji), ten straci konkurencyjność.