Dawny luterański kościół św. Pawła we Wrocławiu stał przy placu Strzegomskim. Wybudowano go w latach 1911-1913. Była to neorenesansowa budowla, którą zaprojektował architekt Arthur Kickton. Zainaugurowanie działalności świątyni przypadło w setną rocznicę wydania we Wrocławiu odezwy króla pruskiego „Do mego ludu” (An Mein Volk).
Kościół był jedną z największych świątyń we Wrocławiu. Składał się z trzech naw. W środku znajdowało się 1400 miejsc siedzących. Charakterystycznym elementem kościoła była podwójna wieża o wysokości 65 metrów, a dokładnie to była jedna szeroka wieża, zwieńczona dwiema kopułami.
ZOBACZ TAKŻE:
Przy kościele znajdował się duży dom parafialny z aulą i ogrodem. Te stanowiły centrum życia kulturalnego dla lokalnych mieszkańców z tej części Wrocławia. Byli to głównie robotnicy, którzy pracowali w fabryce Linke-Hofmann Werke (późniejszy Pafawag). Kulturalny charakter kościoła miał zapobiec rozpowszechnianiu się ideologii bolszewickiej.
W latach 30. i 40. kościół i parafia były głównym ośrodkiem oporu przeciwko władzy nazistowskiej we Wrocławiu. Tutejszy pastor Kurt Bornitz (1899–1945) był działaczem Kościoła Wyznającego, czyli nurtu protestantyzmu, który walczył z ideologią narodowosocjalistyczną. Z tego powodu pastor został rozstrzelany z rozkazu Gestapo w styczniu 1945 roku; tuż przed rozpoczęciem oblężenia Wrocławia.
W czasie II wojny światowej kościół św. Pawła został zmieniony na strażnicę (wieżę obserwacyjną). Jednak 65 metrowa budowla, tuż przy bunkrze szybko okazała się przeszkodą w walkach obronnych o miasto. Zwłaszcza dla niemieckiej artylerii przeciwpiechotnej. A dla wojsk sowieckich, kościół był także dobrym punktem naprowadzającym ich działa na centrum miasta.
Przez co, zanim Armia Czerwona domknęła pierścień oblężniczy wokół Wrocławia, Wehrmacht wysadził świątynię w powietrze. Większość zabudowań parafialnych wysadzono pod koniec oblężenia Festung Breslau, na rozkaz gauleitera Hanke.
Silnie uszkodzony podczas wojny budynek kościoła - oceniony wówczas jako obiekt bez wartości zabytkowej - został ostatecznie wyburzony w latach 60. XX wieku. Świątynia działała tylko przez 32 lata. A w latach 70. XX wieku w miejscu kościoła wybudowano Dolmed, który osobiście otworzył Edward Gierek.
Kościół św. Pawła dominował nad placem Strzegomskim, ale to nie tylko z tego powodu, ta część Wrocławia wyglądała zupełnie inaczej. Przy okolicznych ulicach stało wiele kamienic czynszowych, które stworzyły w tym miejscu proletariacką dzielnicę. Zobacz na archiwalnych zdjęciach jak wyglądał plac Strzegomski około 100 lat temu.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?