Wałbrzych dziurawy jak ser. Mija 20 lat od likwidacji kopalń

Badania dały odpowiedź na pytanie, jakie zmiany przez ostatnie 20 lat zaszły w tutejszym górotworze i czy w przyszłości mogą wynikać z tych zmian jakieś zagrożenia dla mieszkańców tych części Wałbrzycha, Boguszowa-Gorc, czy Jedliny-Zdroju, gdzie prowadzona była działalność górnicza. Wyniki badań zaprezentowano w piątek (27 stycznia) w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia, gdzie zorganizowana została konferencja naukowa: „Wpływ wielowiekowej eksploatacji węgla kamiennego na środowisko w rejonie Wałbrzycha”.

- Pomiary geodezyjne w okresie po zakończeniu eksploatacji były realizowane tylko w wybranych fragmentach byłego zagłębia. Później przestano je wykonywać - mówi Wojciech Milczarek, z wydziału geoinżynierii górnictwa i geologii Politechniki Wrocławskiej. - W latach 1999-2000 z własnej inicjatywy fragment obszaru zaczął badać były mierniczy Józef Kłyż. Później dwukrotnie fragmenty i w latach 2014-2016 cały obszar został zbadany przez Politechnikę Wrocławską.

Z wyników badań wynika, że od czasu likwidacji wałbrzyskich kopalń tereny gdzie prowadzona była działalność górnicza nadal nie są stabilne. W niektórych miejscach dochodzi do osiadania gruntu, z kolei w innych do jego wypiętrzania. Wpływ na to mają zjawiska, do których dochodzi pod powierzchnią miasta. Liczne górnicze wyrobiska, z których wypompowywano wodę w czasach działalności kopalń, obecnie są pozalewane. Na szczęście osiadania i wypiętrzania terenu, nie są obecnie w Wałbrzychu duże i wynoszą maksymalnie kilkanaście centymetrów. Dla porównania na Górnym Śląsku, gdzie wyrobiska kopalniane są znacznie większe od tych, które były w Wałbrzychu, odnotowuje się osiadania gruntu na głębokość nawet kilkunastu metrów. W wałbrzyskiej konferencji uczestniczyli zresztą samorządowcy z miast Górnego Śląska, gdzie do niedawna funkcjonowały lub nadal działają kopalnie.

- Likwidacja kopalń na Górnym Śląsku jest procesem nieuchronnym. Dlatego chcemy, by czerpali z naszych doświadczeń i zrobili to mądrzej, lepiej i rozsądniej niż miało to miejsce u nas - wyjaśnia Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha.

Obecni w Wałbrzychu prezydenci Sosnowca i Mysłowic oraz wiceprezydent Bytomia podkreślali, że władze polskich miast, gdzie działały lub działają kopalnie, muszą same radzić sobie z problemami, które wynikają np. ze szkód górniczych. Chcąc przejąć i zagospodarować teren po zlikwidowanej kopalni państwowej, muszą za niego płacić. Mówili też o braku współpracy i wsparcia z władzami kraju. Również w rozwiązywaniu problemów społecznych po likwidacji kopalń.

Główny Instytut Górnictwa w Katowicach przedstawił na konferencji w Wałbrzychu wyniki inwentaryzacji wyrobisk górniczych, które są połączone z powierzchnią w rejonie Wałbrzycha oraz Nowej Rudy. Inwentaryzacja objęła 919 wyrobisk, z tego w rejonie Wałbrzycha 669, 246 w rejonie Nowej Rudy i 4 szyby po kopalni barytu w Boguszowie-Gorcach. Na podstawie wizji lokalnej stwierdzono, że 24 wyrobiska stwarzają potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa dla użytkowników terenu i wymagałyby podjęcia działań zabezpieczających. Są to przede wszystkim głębokie szyby. Istnieje tylko problem, kto ma finansować ich kosztowne zasypywanie.