W regionalnych izbach pamięci przechowywane są skarby, które czasem niszczeją. We Wrocławiu odbyło się szkolenie, jak je zabezpieczać

Szkolenie dostarczyło praktyczną wiedzę w zakresie zabezpieczenia zbiorów, stało się wstępem do ich inwentaryzacji, a także przyniosło informacje, w jaki sposób i skąd pozyskiwać środki na działalność kulturalną.

Spotkana zorganizowano dla organizacji pożytku publicznego, stowarzyszeń, instytucji o charakterze kulturalnym.

- Bazujemy na przekonaniu, że działalność stowarzyszeń i pasjonatów lokalnych w obszarze gromadzenia i zabezpieczania dziedzictwa lokalnego ma ogromny potencjał, by kształtować lokalne społeczności. Takie zbiory to w znacznej mierze darowizny od mieszkańców. To lokalne kolekcje identyfikowane przez mieszkańców, ale też ich identyfikujące. Dlatego izby pamięci są bardzo ważne – tłumaczy Marcin Musiał, koordynator projektu „Ocalone Dziedzictwa”.

Ośrodek Pamięć i Przyszłość zauważył bolączkę, jak dbać i jak j bezpiecznie eksponować zbiory, które nie podlegają żadnych ustawom, formalno-prawnym zabezpieczeniom. Często nie są inwentaryzowane i bywa tak, że w wypadku likwidacji stowarzyszenia zostają rozproszone albo po prostu giną.

- Chcemy pomóc, dlatego dajemy wiedzę i pomagamy finansowo, jeśli pojawia się taka potrzeba. Np. poprzez wyposażanie różnego typu izb w materiały do zabezpieczania zbiorów - pracownik Ośrodka Pamięć i Przyszłość.

O zbiorach fizycznych opowiadała Joanna Michałowska, koordynatorka sieci konsultacyjnej w Centrum Archiwistyki Społecznej.

- Pośród zbiorów fizycznych podział na rodzaj materiałów mówi nam także o różnorodnym traktowaniu zbiorów. Wszystkie archiwa borykają się z funduszami i warunkami do przechowywania. Ważna jest temperatura, wilgotność i nasłonecznienie. Także kurz, na którego nie zwracamy uwagi, a bardzo szkodzi archiwaliom - opowiada J. Michałowska.

Pokazywała, jak należy dbać o materiały, jak je udostępniać i wypożyczać.

- Temperatura – im niższa, tym lepsza. Ta standardowa w archiwum powinna wynosić około 21 stopni Celsjusza, zaś wilgotność – ok. 50 procent. Te rzeczy może brzmią skomplikowanie, ale naprawdę niewiele trzeba, by je zapewnić. Wystarczy termometr i higrometr. Istnieją konkursy dotacyjne, które pozwalają wyposażać archiwum – wyjaśnia pracowniczka Centrum Archiwistyki Społecznej.

Podkreśla, że materiały dokumentowe powinny być rozłożone, część materiałów powinna być przechowywana w poziomie, a nie w pionie – zwłaszcza zdjęcia, a także w teczkach i pudłach bezkwasowych. W swoim wystąpieniu opowiadała, co zrobić, kiedy w archiwum wydarza się katastrofa – życiowa sytuacja, której nie przewidzimy.

Równie istotne jest przechowywanie zbiorów audiowizualnych, a także zdigitalizowanych.

- To tematy bardzo rozwojowe, ze względu na niezwykłą dynamikę technologii. Staram się pokazać, jakie mogą być miejsca przechowywania zbiorów cyfrowych, jak uniknąć zestarzenia wobec zmieniającej się technologii? Dlaczego warto digitalizować, jak perspektywicznie myśleć w tej kwestii? To próba uwrażliwienia pracowników izb pamięci, że podobnie jak zbiory fizyczne, także te audiowizualne muszą mieć jakieś zabezpieczenie – tłumaczy Adriana Kapała, koordynatorka szkoleń i edukacji w Centrum Archiwistyki Społecznej. Zaznacza, że temat zahacza także o cyberbezpieczeństwo.

Szkolenia i cały projekt jest realizowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.