Upadłość konsumencka, czyli nowy sposób na wyjście ze spirali długów

Teraz furtka będzie już otwarta
Instytucja upadłości konsumenckiej nie jest w polskim porządku prawnym czymś zupełnie nowym, jednak dotychczasowe przepisy poprzez liczne obostrzenia zamykały przed wieloma dłużnikami znajdującymi się w krytycznej sytuacji furtkę skutecznego przeprowadzenia postępowania. Obecnie będzie to dużo łatwiejsze i przez to dostępne praktycznie dla każdego.
 

Przepisy dotyczą tylko osób fizycznych
Zatem na początek krótkie wyjaśnienie najważniejszych założeń ustawowych. Otóż upadłość konsumencka obejmuje wyłącznie osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.
Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć tylko dłużnik, nawet ten, który ma tylko jednego wierzyciela; sprawa rozpoznawana jest przez sąd upadłościowy w składzie jednego sędziego zawodowego, który bada jego sytuację i w wyniku dokonanego rozpoznania może postanowić o ogłoszeniu upadłości.
Może także złożony wniosek oddalić w następujących przypadkach:

• Niewypłacalność dłużnika jest wynikiem jego umyślnego postępowania lub też rażącego niedbalstwa.
• W okresie dziesięciu lat przed złożeniem wniosku w stosunku do dłużnika było prowadzone postępowanie upadłościowe, które zostało umorzone, a plan spłaty w nim ustalony został uchylony. Albo też dłużnik, będąc do tego obowiązanym, nie złożył w terminie wniosku o upadłość lub też, gdy czynność prawna dłużnika została uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.
• W okresie dziesięciu lat prowadzono względem dłużnika postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań.

Dane we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne.

Wymienione przesłanki w znacznej mierze zabezpieczają interesy wierzycieli przed nieuczciwością tych osób, które mogłyby celowym działaniem lub zaniechaniem rozporządzać swoim majątkiem w taki sposób, by spłata zobowiązań stała się niemożliwa.

Koszty czasowo poniesie Skarb Państwa

Podkreślenia wymaga bowiem fakt, że cele upadłości konsumenckiej są zasadniczo dwa: pierwszym jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak najwyższym stopniu, poprzez ustalenie planu spłaty, a drugim umorzenie zobowiązań upadłego. Wszystko zależy od tego, jaka jest sytuacja majątkowa dłużnika.
Nowe uregulowania, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom tych osób, których sytuacja materialna stała się, wskutek błędnie podejmowanych decyzji, dramatyczna, przewidują również możliwość czasowego obciążenia kosztami postępowania Skarbu Państwa.
Zadbają o potrzeby mieszkaniowe dłużnika

Najważniejszą jednak sprawą, mającą w mojej opinii kluczowe znaczenie na przyszłość, jest zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych upadłego. Ustawodawca rozstrzyga również i tę kwestię. Mianowicie, gdy w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły i osoby pozostające na jego utrzymaniu, przewiduje następujące rozwiązanie. Otóż, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się dla upadłego, na okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy, kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu w tej samej lub sąsiedniej miejscowości.

Potrzebne środki ustala się z uwzględnieniem możliwości zarobkowych upadłego oraz liczby osób pozostających na jego utrzymaniu. Co jednak, gdy lokal lub dom nie został jeszcze sprzedany, a upadły musi go już opuścić? Taka ewentualność została również przewidziana. Wówczas przyznaje się mu zaliczkę na poczet tej kwoty. Koniecznie należy jednak w tym miejscu podkreślić, że wszystkie koszty postępowania, zarówno te poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa, jak i zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości uwzględnia się w planie spłaty, gdyż obciążają one w ostateczności upadłego.
Należy zatem mieć na uwadze to, że upadłość konsumencka stanowi wyjście z trudnej sytuacji, gdy zobowiązania znacznie przekraczają możliwości dłużnika, w żadnej mierze nie mogą być traktowane jak ucieczka przed ich spłatą. Zatem, gdy mamy do czynienia z sytuacją, gdy rosnące zobowiązania zna-cznie przekraczają możliwości bieżącego ich zaspokajania, należy podjąć odpowiednie działania, czyli złożyć wniosek o upadłość w sądzie, zastosować się do nałożonych przez sąd w postanowieniu obowiązków i rozpocząć wykonywanie planu spłaty. Tylko wówczas będzie możliwa spłata zadłużenia, bez zagrożenia, że wierzyciele wdrożą postępowanie egzekucyjne.

Co koniecznie musi być we wniosku do sądu

Na koniec jeszcze kilka wskazówek, jakie wymogi formalne powinien spełnić wniosek o ogłoszenie upadłości, bez tego bowiem wdrożenie skutecznej procedury nie będzie możliwe.

• Imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL dłużnika.
• Wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika.
• Wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie.
• Aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników.
• Spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów spłaty.
• Spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu, w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności.
• Listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych.
• Oświadczenie dłużnika, że w ostatnich dziesięciu latach nie toczyło się względem niego postepowanie upadłościowe, które zostało umorzone lub też dłużnik nie wywiązał się z us-talonego planu spłaty wierzycieli.