Spis treści
- Ślęża to najwyższy punkt Masywu Ślęży. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z XI wieku
- Historia świętej góry: Kult solarny pradawnych plemion i chrystianizacja Ślęży
- Zamek książęcy istniał niecałe 130 lat, po czym się zawalił
- Na szczycie Ślęży znajdowały się dawniej dwa schroniska i letnia restauracja. Zostały po nich stare zdjęcia
- Źródła na Ślęży
Ślęża to najwyższy punkt Masywu Ślęży. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z XI wieku
Swoją wyjątkowość zawdzięcza położeniu, bo wznosi się na płaskim Przedgórzu Sudeckim i jest dobrze widoczna, np. z autostrady A4 w kierunku Wrocławia. Leży kilkanaście kilometrów od Dzierżoniowa i Świdnicy, a pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1017 roku (kronika Thietmara z Merseburga).
Należy do Korony Gór Polski, Korony Sudetów Polskich i Korony Sudetów. Położona jest na wysokości 717,5 m n.p.m. i zbudowana głównie z granitu i gabra.
Historia świętej góry: Kult solarny pradawnych plemion i chrystianizacja Ślęży
Czy góra należała pierwotnie do późniejszych Ślężan, a może do germańskich Silingów? Badacze wskazują na dwojakie pochodzenie jej źródłosłowu, a wielu tłumaczy, że nazwę przejęto od plemion mieszkających tu na długo przed Ślężanami i Germanami. Miejsce w przeszłości było też symbolem kultu solarnego, o czym świadczą kamienne rzeźby ustawione na trasie szlaku na Ślężę oraz na jej szczycie. Kamienny niedźwiedź z charakterystycznym odwróconym krzyżem czy Panna z rybą wskazują na ślady Celtów, którzy zamieszkiwali te tereny przed pojawieniem się pierwszych Słowian.
- Niedźwiedź lub Dzik pojawił się na szczycie Ślęży dopiero w 1903 roku. Początkowo kamienną rzeźbę ustawiono przed wejściem do schroniska, a dopiero później stanęła w okolicach kościoła, skąd można ją podziwiać do dziś. To jeden z elementów animistycznego kultu. Niektórzy badacze wskazują na jej związek z druidami, czyli celtyckimi kapłanami, a inni ze Słowianami.
- Panna z rybą to kolejna rzeźba, która powstała w pradawnych czasach. Posąg przedstawiający postać trzymającą rybę znajduje się u podnóża Ślęży i jest otoczony wiatą.
Chrystianizacja Ślęży rozpoczęła się w okresie średniowiecza, choć kościół na szczycie góry wybudowano znacznie później. Stanął w miejscu dawnego zamku.
Zamek książęcy istniał niecałe 130 lat, po czym się zawalił
Zanim Bolko II Świdnicki odkupił ziemię na szczycie Ślęży, należała ona do augustianów, którzy posadowili na niej klasztor. W lipcu 1343 roku książę polecił zbudowanie w jego miejscu kamiennego zamku, ale ten nie stał tam długo. Do połowy XVI wieku przetrwała tylko kamienna wieża, która runęła w wyniku potężnej burzy.
Zanim gród się zawalił, przejęli go husyci. Grabili okoliczne wioski i doprowadzili do budowlę do ruiny.
Kościół posadowiono na zgliszczach zamku, ale w 1834 roku świątynia spłonęła w wyniku uderzenia pioruna. Odbudowano ją w latach 1851–1852. Została wówczas poświęcona przez ówczesnego papieża. Kościół przetrwał nienaruszony do 1945 roku, ale przez kolejne lata był zaniedbywany. O jego remoncie zdecydowano w 1967 roku, a później dopiero w 2000. Zeszłoroczna, styczniowa wichura sprawiła jednak, że parafia zmuszona jest do podjęcia kolejnych prac renowacyjnych. W wyniku silnego wiatru została zerwana połowa dachu kościoła.
Na szczycie Ślęży znajdowały się dawniej dwa schroniska i letnia restauracja. Zostały po nich stare zdjęcia
Stare schronisko górskie zostało wybudowane z drewna, w latach 1851-1852 roku. Służyło okolicznym mieszkańcom przez lata. Rozebrano je w 1957 roku. Znajdowało się u podnóża kościoła, nieopodal od kamiennych schodów. Można tu było zjeść i spędzić noc, a przed budynkiem usiąść na drewnianych ławach. Wkrótce obiekt okazał za mały, żeby obsługiwać wszystkich lgnących do szczytu gości, więc zdecydowano o budowie drugiego.
Nowe schronisko, aktualnie Dom Turysty "Na Ślęży" im. Romana Zmorskiego, otwarto w maju 1908 roku. Na starych zdjęciach możemy podziwiać bogato urządzone wnętrza. W mniej szczęśliwych dla historii Europy latach, na ścianach schroniska zawieszono wizerunek Adolfa Hitlera, który też uwiecznili fotografowie.
Letnia restauracja powstała w latach 30. XX wieku, ale do dziś zachowała się z niej tylko dawna podmurówka. Usytuowana była w miejscu, skąd dziś możemy podziwiać panoramę okolicy.
Źródła na Ślęży
Dzięki swojemu unikatowemu położeniu i szczególnemu mikroklimatowi, Ślęża może pochwalić się siecią źródełek. Kilka z nich ma swoje nazwy - niektóre dostały je jeszcze przed wojną. Wśród najpopularniejszych są:
- Źródło Anny (wcześniej Eugeniusza)
- Źródło Beyera
- Źródło Gustava Lustiga
- Źródło Jakuba
- Źródło Joanny
- Źródło Klasztorne
- Źródło Ślężan
- Źródło św. Jana
- Święte źródło
- Potrójne Źródło
Ślężę nie sposób przegapić. Dotrzecie tu bezpośrednio z Sobótki, która leży u podnóża góry. Niegdyś panowało przekonanie, że Ślęża jest wygasłym wulkanem, lecz badania geologiczne wykluczyły tę tezę. Nie ma jednak wątpliwości, że tajemnicza góra, wraz z wiodącymi do szczytu szlakami obfitującymi w atrakcje turystyczne, jak dawna wieża Bismarcka na Wieżycy czy ogród Wenecja, leżący w nieodległych Sulistrowiczkach, jest idealną opcją na bogatą wycieczkę, o każdej porze roku.
Tu znajduje się Ślęża. Mapa
Góra Ślęża na starych zdjęciach. Zobaczcie koniecznie!
STARE ZDJĘCIA I LEGENDY WROCŁAWIA:
BĄDŹ NA BIEŻĄCO:
Jak głosujemy w II turze wyborów samorządowych
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
