Samorządowcy ostrzegają przed pustkami w budżecie. Wojewoda: Rozpowszechniają mit, że uderzyła w nich obniżka podatków

- Rozpoczął się odwrót od decentralizacji państwa i obserwujemy próby centralizacji. A samorządy mogą realizować swoją misję, kiedy będą miały zagwarantowane pewne źródła dochodu. Nie wiemy, jak będą wyglądały nasze dochody za rok, czy dwa. Zwracamy uwagę, że współpraca między rządem, a samorządem polega na słuchaniu się i uznawaniu racji, kiedy ona jest. A w tym przypadku racja jest po naszej stronie. Wiemy, jak rozwiązać ten problem i nie potrzebujemy tekturowych czeków od państwa – stwierdza marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski.

Jak informują prezydenci, burmistrzowie czy starostowie, pieniędzy na wydatki bieżące wystarczy im do października tego roku. Może zabraknąć funduszy na pomoc społeczną, wypłaty dla nauczycieli, czy odśnieżanie zimą.

- To nie są braki dotyczące inwestycji, ale bieżącej działalności samorządu, czyli kwestii odpowiedzialności za państwo. Nasza propozycja to 8,51 procent z dochodów z VAT-u. Nasi eksperci wyliczyli, że taka kwota pokryłaby to, co zostało zabrane samorządom w ciągu ostatnich lat w wyniku Polskiego Ładu i zmian w PIT. Moim przypadku to koło 20 milionów złotych rocznie mniej – mówi Piotr Roman, prezydent Bolesławca.

Bezpartyjni Samorządowcy oświadczają, że będą spokojni tylko wtedy, kiedy zostanie wprowadzone rozwiązanie systemowe.

- Sytuacja jest poważna i szybko jej się nie da naprawić np. wypłatą przez rząd gotówki dla nas, na co zresztą też liczymy. Jesteśmy w fazie prognozowania i planowania budżetów na najbliższe parę lat. A wszystkie prognozy wskazują, że praktycznie nie ma gminy w Polsce, która jest w stanie spiąć budżet – oświadcza Robert Raczyński, prezydent Lubina.

Przyznaje, że nie kwestionuje potrzeby przekazywania przez rząd pieniędzy na inwestycje, co ma miejsce obecnie.

- Według wyliczeń u nas budżet na bieżące wydatki wystarczy do września. Nie mamy problemu z pieniędzmi na inwestycje. Wsparcie ze strony rządu jest naprawdę potrzebne. Nie jesteśmy przeciwko obniżeniu podatków, ale chcemy wykonywać ustawowe zadania – apeluje Dariusz Chmura, burmistrz Wołowa.

Szerszy ogląd na sprawę rzuca wojewoda dolnośląski Jarosław Obremski, przedstawiciel rządu na województwo dolnośląskie.

- Wywołanie takiej dyskusji w państwie demokratycznym nie jest niczym złym. Co do VAT-u – trudno go zlokalizować lokalnie w przeciwieństwie do PIT-u czy CIT-u. Tu pojawia się kłopot. Po drugie, samorządy rozpowszechniają mit, że obniżka podatków obywateli uderzyła nieprawdopodobnie w finanse samorządów – mówi Jarosław Obremski.

Jak dodaje, analizy robione przez różne podmioty pokazują wyraźnie, że obniżenie podatków, jakie następuje w Polsce, nie przekładają się automatycznie na mniejsze wpływy. Czasem jest korzystne dla budżetu państwa, a także dla samorządów.

- W momencie rozpoczęcia wojny rząd zdecydował się na znaczące obniżenie podatków, żeby ratować koniunkturę. Fakt, że rok 2023 jest dla budżetu państwa i dla samorządów trudniejszy. Trudna koniunktura panuje na całym świecie. Mamy problem choćby z zerwanymi łańcuchami dostaw surowców itd. – tłumaczył wojewoda.

Obremski apeluje do samorządów o poczucie w większym stopniu, że są elementem państwa, że pełnią rolę administracji publicznej.

- Państwo teraz ma trudniej i nie ma tak w życiu, że musi być tylko i wyłącznie lepiej. Kiedy podejmujemy strategiczną decyzję, taką jak zwiększenie wydatków na wojsko, to pieniądze trzeba skądś wziąć. Mam zatem świadomość, że 2023 rok nie jest łatwy dla samorządów, ale nie jest też łatwy dla rządu – komentuje J. Obremski.

Nie uważa, że samorządom dzieje się krzywda. Przypomina, że każdy ma swoją perspektywę.

- Ja np. chciałbym, żeby opłaty skarbowe związane z obcokrajowcami trafiały nie do budżetu gminy, ale zostały przeznaczone na usprawnienie funkcjonowania administracji w tym aspekcie – podsumowuje wojewoda.

- Na przestrzeni lat widać, że gminy nie mają pieniędzy na funkcjonowanie od samego początku. Są zadłużone pod korek. Musimy się zastanowić, jak rozwiązać ten problem. Wrocław w 2026 roku będzie bardzo blisko granicy przekroczenia dyscypliny finansów publicznych i nie jest to efekt Polskiego Ładu. Powiedzmy wyraźnie: na Polskim Ładzie samorządowcy to akurat wyraźnie skorzystali - uważa radny rady miejskiej Wrocławia z Prawa i Sprawiedliwości Andrzej Kilijanek.

Ostrzega przed nieprzemyślaną reformą, proponowaną przez Bezpartyjnych. Może ona spowodować, że małe gminy nie będą miały pieniędzy na funkcjonowanie.

- Jeśli chodzi o wpływy do samorządu z podatku VAT, to pamiętajmy, że samorządy mają różne zagęszczenie ludności, różną wielkość i majętność. Dużym beneficjentem znowu będą większe miasta. Inaczej wygląda samorząd, który wydaje na inwestycje np. 600 milionów, a inaczej taki, który ma na te cele 6 milionów - komentuje A. Kilijanek.