Samorząd w pigułce - województwo

KOMU EURO, KOMU NIE?
Czy za unijne pieniądze w twojej gminie wybudowana zostanie kanalizacja? A może pieniądze dostanie inne miasto? Ta decyzja należy do władz województwa. Pieniądze z Brukseli trafiają wprawdzie najpierw do Warszawy, ale ta dzieli większość gotówki właśnie na poszczególne województwa (biorąc pod uwagę wiele czynników, m.in. wielkość regionu i to jak jest rozwinięty). Przydzieloną danemu regionowi pulę unijnych pieniędzy zarząd województwa dzieli później między gminy, powiaty czy zwykłe firmy. Oczywiście nie robi tego według własnego widzimisię. Wcześniej powinien dokładnie ustalić kryteria, w oparciu o które pieniądze będą dzielone.

BYŚ SZYBKO I WYGODNIE PODRÓŻOWAŁ
Pod kontrolą województwa jest regionalny transport - autobusy i pociągi. To władze województwa decydują o tym, jak często kursują lokalne pociągi oraz czy jeżdżą punktualnie. Mogą też inwestować w nowe wagony czy szyno busy. Do województwa należą jedne z najważniejszych dróg - te, które łączą kilka powiatów (ważniejsze są tylko drogi krajowe - łączące kilka województw, należą do rządu).

NIECH LECZĄ CIĘ SPECJALIŚCI
Potrzebujesz pomocy lekarza specjalisty? To województwo ma zadbać o dostęp do przychodni i szpitali specjalistycznych - np. onkologicznych, chirurgicznych, kardiologicznych, chorób płuc itp. Zatrudnia więc lekarzy, buduje szpitale, wyposaża je w sprzęt. Ale i tu - tak jak w przypadku powiatów - granicą jest kontrakt podpisany z NFZ.

KULTURA PRZEZ DUŻE K
Czy w ulubionym teatrze często wystawiają premiery? Jak wiele w twojej okolicy jest muzeów, jak działa filharmonia? Należą one do województwa - to ono zatrudnia ich dyrektorów, daje im pieniądze. Pośrednio decyduje więc też o tym, jakich aktorów zatrudnia dany teatr. Województwo sprawuje też pieczę nad zabytkami.

ZA CO JESZCZE ODPOWIADA WOJEWÓDZTWO
M.in. za tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, utrzymanie i rozbudowę tzw. infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim, wspieranie rozwoju nauki i współpracy między naukowcami, a firmami, promocję regionu, politykę prorodzinną, ochronę środowiska.
WOJEWÓDZTWO, CZYLI KTO?

Sejmik wojewódzki. To odpowiednik rad gmin i powiatów. Zajmuje się uchwalaniem lokalnych przepisów dotyczących całego województwa, uchwala m.in. strategie dotyczące regionu - do nich powinny później dostosować się gminy i powiaty (oczywiście nikt nie może gmin i powiatów do tego zmusić, ale to m.in. od tych strategii zależy później jak duże pieniądze unijne trafią do danej gminy). Sejmik wybiera też marszałka województwa oraz - wskazanych przez niego - członków zarządu.
Sejmik wybierzemy w tę niedzielę.

W województwach liczących do 2 milionów mieszkańców wybiera się 30 radnych, na każde następne rozpoczęte 500 tys. mieszkańców przypada trzech konkretnych radnych. Na Dolnym Śląsku wybierzemy w sumie 36 radnych.

Marszałek i zarząd województwa. Zarząd województwa liczy zawsze pięć osób. Najważniejszy wśród nich jest marszałek. Województwo może mieć też 1 lub 2 wicemarszałków. Aby zostać członkiem zarządu województwa nie trzeba być radnym.

Za co odpowiada marszałek? Zasada jest bardzo podobna, jak w przypadku starostów w powiatach. Podejmuje decyzje w bieżących sprawach województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Ale wszystko w granicach, które wcześniej wyznaczył mu sejmik.

To także marszałek - wspólnie z zarządem - decyduje o częstotliwości lokalnych połączeń kolejowych (pod warunkiem, że wcześniej dostanie na nie odpowiednie pieniądze od sejmiku). Zarząd województwa odpowiada też za gospodarowanie mieniem województwa, w tym na przykład sprzedaż niepotrzebnych nieruchomości. Przygotowuje też dla sejmiku projekty uchwał, także tej dotyczącej budżetu regionu. Zarząd przygotowuje także projekty strategii i planów. Nadzoruje również pracę wojewódzkich jednostek, w tym szpitali. No i najważniejsze - dzieli unijne pieniądze. Bez pieczątki marszałka i podpisów członków zarządu gminy czy prywatne firmy nie mają na nie co liczyć - chyba że dostaną je bezpośrednio z Warszawy.

Urząd Marszałkowski. To sztab urzędników, wspierających marszałka i zarząd województwa. Przygotowują oni dla nich dokumenty, przyjmują interesantów, ale i często podejmują w ich imieniu decyzje.