Pamiątki z przeszłości. Dzięki funduszom europejskim zabytki odzyskują dawną świetność

– Transport, gospodarka niskoemisyjna czy rozwój przedsiębiorczości to nasze główne kierunki działania, na które przeznaczamy ogromną część środków z programu regionalnego, ale pamiętamy również o naszej tożsamości, kulturze, historii. Dlatego nieustannie inwestujemy w zabytki i instytucje kultury – mówi Cezary Przybylski, marszałek województwa dolnośląskiego. – W tym budżecie wartość tych inwestycji przekracza 234 mln zł, z czego prawie 165 mln zł to dofinansowanie z Unii.

Za te pieniądze uda się m.in. przeprowadzić digitalizację cennych zbiorów Fundacji dla Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu i odrestaurować zabytkowe obiekty, często nadając im nową funkcję, tak jak to się stało w Zawoni, gdzie dawny kościółek ewangelicki stał się ośrodkiem kulturalnym. Uda się również poprawić funkcjonalność obiektów poprzez instalację energooszczędnych systemów, jak w Sanktuarium „Maria Śnieżna” na górze Iglicznej, zrewitalizować park w Szczodrem lub stworzyć nowe instytucje kulturalne, jak choćby Muzeum Dworu Śląskiego w Łomnicy.

Jeszcze na początku lat 90. XX wieku łomnicka rezydencja, znajdująca się niedaleko Jeleniej Góry, przedstawiała się żałośnie: zawalony dach, zamiast okien dziury, teren wokół zaniedbany, park przetrzebiony.

Po kompleksowym remoncie i przebudowie za 1,7 mln zł (ponad 1,1 mln zł to dotacja z Unii) powstało nowoczesne Muzeum Dworu Śląskiego, jeszcze jedna atrakcja turystyczna w Dolinie Pałaców i Ogrodów. Zwiedzający poznają historię regionu, sposób życia dawnych właścicieli, służby i urzędników dworskich, zapoznają się z architekturą i sztuką wyposażania wnętrz. Muzeum zabiera gości w podróż w czasie do poprzednich epok, m.in. poprzez emisje ponad 60 krótkich filmów, przedstawiających codzienne życie w pałacu na przestrzeni kilkuset lat.

– Bez dotacji nie udałoby się zrealizować wszystkich planów związanych z utworzeniem muzeum – mówi Elisabeth von Küster, właścicielka pałacu i szefowa Fundacji Rozwoju Krajobrazu Kulturowego Dominium Łomnica. – Przynajmniej nie w tej formie, w jakiej obecnie się prezentuje. Największą przeszkodą był brak środków na zakończenie inwestycji budowlanej oraz merytoryczne i techniczne opracowanie wystawy.

O środki z Unii Europejskiej postarała się również Parafia Ewangelicko-Augsburska pw. Św. Trójcy w Świdnicy, opiekująca się wpisanym osiemnaście lat temu na listę światowego dziedzictwa UNESCO Kościołem Pokoju, która za ponad 2,5 mln zł (2 mln zł to dofinansowanie z UE) utworzyła szlak epitafiów i zrewitalizowała przykościelny cmentarz.

A historia powstania Kościoła Pokoju w Świdnicy jest szczególna. Cesarz Ferdynand III Habsburg w geście tolerancji pozwolił ewangelikom wznieść po jednej świątyni w Świdnicy, Głogowie i Jaworze, ale postawił takie warunki, że w praktyce było to niemożliwe. Otóż budowle miały stanąć poza granicami miasta, nie mogły mieć wież i dzwonnic, a na dodatek można było użyć wyłącznie nietrwałych materiałów, takich jak glina, piasek, drewno. Ukrytym zamierzeniem władcy było, by świątynie nie przetrwały próby czasu. Jednakże zaledwie 10 miesięcy po rozpoczęciu prac w świdnickim kościele została odprawiona pierwsza msza święta. Obiekt stoi do dziś i został uznany za jeden z najważniejszych zabytków na Dolnym Śląsku.

Do tej pory podpisanych zostało ponad 50 umów o dofinansowanie inwestycji związanych z ochroną dolnośląskich zabytków.

Więcej informacji można znaleźć na stronie: