Od Kristera do Kristoffa. Historia śląskiej porcelany

**Wystawa Od Kristera do Kristoffa. Historia śląskiej porcelany **prezentuje obiekty z najważniejszych regionalnych wytwórni, zarówno dawnych (Szczawienko, Stary Zdrój, Strzegom-Stanowice, Tułowice, KPM Wałbrzych, Suliszów-Zofiówka, Jaworzyna Śląska), jak i obecnych (Porcelana Kristoff). Celem towarzyszącym ekspozycji jest poszerzenie wiedzy na temat śląskiej porcelany od wieku XIX po czasy współczesne, zwrócenie uwagi na rozwój form i dekoracji oraz przypomnienie ceramicznych tradycji tego regionu. Obiekty pochodzą zarówno z kolekcji Galerii ARTYKWARIAT, jak również Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum w Wałbrzychu, Muzeum Śląska Opolskiego, Kolekcji ForForm, fabryki Porcelany Kristoff oraz ze zbiorów prywatnych.

Ożywienie gospodarcze Niemiec I połowy XIX wieku znacząco wpłynęło na rozwój wszystkich księstw, stało się również bodźcem do rozkwitu śląskiego przemysłu. W wyniku wzmożonego zapotrzebowania na eleganckie produkty stołowo-dekoracyjne, dawne wytwórnie fajansu zaczęto powoli przekształcać w fabryki porcelany. Nie bez znaczenia była również bliskość złóż skalenia i kwarcu – surowców niezbędnych do wytwarzania wysokiej jakości ceramiki. Produkcja wyrobów na większą skalę, poszukiwanie nowych rozwiązań technologicznych oraz uszlachetnianie stosowanych materiałów, doprowadziło do przeobrażenia i unowocześnienia dotychczas działających przedsiębiorstw. Pomimo masowej produkcji, nie zapominano o walorach artystycznych przedmiotów. Doskonałym tego przykładem były naczynia stołowo-dekoracyjne wytwarzane w wałbrzyskich fabrykach Carla Kristera i Carla Tielscha.

Wałbrzych – Stary Zdrój (Waldenberg – Altwasser) programowo zajął się produkcją towarów luksusowych. Dlatego też formy tradycyjnych serwisów nawiązywały do najważniejszych stylów historycznych. W rezultacie wytwarzane tam przedmioty cechowało niezwykłe wysmakowanie estetyczne i różnorodność stosowanych dekoracji, zaspokajająca nawet najbardziej wyrafinowane gusta. Potwierdzeniem ugruntowanej pozycji obu wytwórni – zarówno KPM Wałbrzych (KPM Waldenburg), jak i Wałbrzych-Stary Zdrój (Waldenburg-Altwasser) były, obok finansowego powodzenia, również artystyczne sukcesy na Światowych Wystawach Sztuki w Londynie (1851), Paryżu (1857), Wiedniu (1873) i Melbourne (1880).
Kunszt śląskich wyrobów porcelanowych doceniono również poza granicami prowincji co zaowocowało wzmożoną ilością eksportowanych produktów. Manufakturą, która przodowała w tej dziedzinie była fabryka Schlegelmilchów w Tułowicach (Tillowitz).

Głównymi odbiorcami tułowickich obiektów były Stany Zjednoczone i Kanada, a także Ameryka Południowa, Francja, Holandia i kraje Orientu. Na początku XX wieku firma miała już swoje przedstawicielstwa w Amsterdamie, Londynie, Paryżu i Wiedniu, natomiast w Nowym Jorku posiadała własną wzorcownię. Na popularność produktów firmy wpłynął również fakt zróżnicowanego sposobu dekorowania wyrobów.
Część półfabrykatów malowano farbą odporną na wysokie temperatury wypału, która w trwały sposób łączyła się z glazurą, dzięki czemu szkliwo było wytrzymałe i jednolite. Stosowano także ręczne malatury o oryginalnych dekorach. Dzięki sprowadzonym do Tułowic specjalistom z Chin, śląscy malarze zyskali umiejętność zdobienia porcelany za pomocą złotych folii. W okresie dwudziestolecia międzywojennego większość śląskich manufaktur została przejęta przez koncern Rosenthala i od tego czasu dystrybucja odbywała się pod auspicjami tej uznanej na świecie marki.
Przez pierwsze dwie powojenne dekady powstawało na Śląsku wiele obiektów zaliczanych dziś do kanonu polskiego wzornictwa. Wśród nich należy wymienić figurki Hanny Orthwein, Mieczysława Naruszewicza, serwisy projektu Edmund Ruszczyńskiego, wazony Danuty Duszniak, czy dekorowane w abstrakcyjne tzw. pikassowskie wzory talerze Teresy Waligórskiej. Na szczególną uwagę zasługują wybitne realizacje drobnej plastyki figuralnej autorstwa Lubomira Tomaszewskiego. Projektanci zafascynowani modernistyczną zasadą wykorzystania właściwości materiału, który pozwalał na swobodne kształtowanie form, tworzyli obiekty organiczne z pogranicza rzeźby i wzornictwa.
Jednym z kontynuatorów śląskich tradycji wytwarzania porcelany w czasach powojennych jest fabryka Krzysztof/Kristoff w Wałbrzychu. Ideą firmy jest łączenie tradycji z nowoczesnością, czego przykładem jest przekształcenie historycznego serwisu Fryderyka (1936 r.) w model Alaska, dekorowany przez współczesnych designerów m.in. Marka Mielnickiego, Piotra Stolarskiego oraz Kaję Kusztrę.

Zgromadzone na wystawie eksponaty ukazują zróżnicowanie stylistyczne i formalne porcelany powstającej na Śląsku, przywracając pamięć o bogatych tradycjach ceramicznych regionu. Ekspozycja Od Kristera do Kristoffa. Historia śląskiej porcelany, dzięki umiejscowieniu w budynku Sky Tower, jest otwarta dla szerokiej publiczności. Wybór lokalizacji stanowi ponadto nawiązanie do długiej historii domów handlowych Wrocławia, w których sztuka spotykała się z codziennością. Osoby zainteresowane wystawą zapraszamy w dniach 29.11 – 30.12.2013 r. w godzinach otwarcia GH Sky Tower.

Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
Informacje o wydarzeniu znajdą się na stronie internetowej galerii ARTYKWARIAT:
http://artykwariat.pl/wystawy