Od Jelcza po merca, czyli jak Dolny Śląsk wjechał w XXI wiek

Toyota, Volkswagen, a niebawem również Mercedes - to te firmy są siłą napędową dolnośląskich specjalnych stref ekonomicznych. Co je łączy? Wszystkie są z branży motoryzacyjnej. A ci trzej potentaci to zaledwie dobry początek - w takiej na przykład Wałbrzyskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Invest Park są już 184 firmy. Prawie jedna trzecia z nich produkuje dla branży automotive.

Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna poszła krok dalej i stanęła na czele Dolnośląskiego Klastra Motoryzacyjnego, który został powołany do życia przed dwoma laty. DKM to pierwsze tego typu przedsięwzięcie w regionie, które połączyło firmy i instytucje chcące pracować na rzecz rozwoju branży motoryzacyjnej, otwarte na wymianę wiedzy, doświadczeń i budowanie silnej pozycji na arenie międzynarodowej.

Miał być Jaguar, będzie Mercedes
O tym, że Dolny Śląsk jest atrakcyjny dla inwestorów, również tych motoryzacyjnych, niech świadczy zainteresowanie, jakie wzbudziła jaworska podstrefa Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W połowie ubiegłego roku gruchnęła wiadomość, że światowy gigant - indyjski koncern TATA - poszukuje miejsca dla swojej nowej fabryki, w której powstawać będą m.in. Jaguary. I tu największe polskie metropolie zdeklasował Jawor, który dopiero zaczynał rozglądać się za pierwszym inwestorem. Hindusi i brytyjczycy zachwycili się Dolnym Śląskiem. Jaworską podstrefę wypełniliby w całości. Co więcej, chcieli nawet zagospodarować pobliskie zabudowania industrialne. Niestety, nie wyszło - fabryka powstaje już na Słowacji.

- Te negocjacje dały nam paszport do rozmów z innymi potentatami. Nazwa „Jawor” przez wiele miesięcy pojawiała się w najważniejszych tytułach branżowych na całym świecie. Mimo że inwestor wybrał ostatecznie Słowację, to my dużo się nauczyliśmy i mieliśmy wspaniałą promocję - mówi dziś Emilian Bera, burmistrz Jawora, z którym spotkaliśmy się dzień po ostatnich negocjacjach z Mercedesem.

Czytaj dalej na kolejnej stronie
To właśnie na terenach leżących w Dolnośląskiej Strefie Aktywności Gospodarczej - S3 Jawor motoryzacyjny gigant chce ulokować fabrykę swoich silników.

- Odchodzimy od modelu, w którym u nas powstawały jakieś półprodukty, a dopiero z nich, gdzieś na zachodzie, gotowy towar. Teraz to u nas, w Jaworze będą produkowane najnowocześniejsze silniki na świecie. To zobowiązuje - dodaje Bera.

Pod Jaworem produkowane będą najnowocześniejsze silniki z logiem trójramiennej gwiazdy. Wytwarzane tu będą czterocylindrowe motory benzynowe i wysokoprężne do samochodów osobowych Mercedes-Benz. Ostateczna decyzja o lokalizacji i realizacja projektu zależy od ostatecznych zobowiązań dotyczących warunków inwestycyjnych, między innymi od przyznania pomocy państwa. To jednak jak się wydaje, jest już tylko formalnością.

- Decyzja o ulokowaniu w naszym kraju fabryki silników samochodowych nowej generacji potwierdza otwartość Polski na inwestycje zagraniczne - mówi wicepremier, minister rozwoju Mateusz Morawiecki.

Niemcy zainwestują na Dolnym Śląsku gigantyczne pieniądze. Ile? Na początek mówi się o 500 milionach euro, czyli sporo ponad dwóch miliardach złotych.

- To dobry projekt inwestycyjny marki premium, który opiera się na wysoko zaawansowanej technologii. Na takich przedsięwzięciach nam zależy i będziemy pracować nad tym, aby było ich jak najwięcej. Mam nadzieję, że ta inwestycja będzie katalizatorem następnych dobrych przedsięwzięć, które zwiększają innowacyjność i konkurencyjność polskiej gospodarki - podkreśla wicepremier Morawiecki.

Volkswagen i Toyota
Mercedes to kolejny gigant, który docenił zalety Dolnego Śląska. Najważniejsza ich to znakomite skomunikowanie z Europą. W motoryzacyjny XXI wiek region wszedł razem z Volkswagenem. W 1998 roku powstała firma Volkswagen Motors Polska, która w Polkowicach zaczęła produkcję silników. Są tu produkowane najnowocześniejsze wysokoprężne jednostki napędowe niemieckiego koncernu. Niezbędne do nich główne podzespoły, jak bloki, głowice, wały korbowe, wałki rozrządu i korbowody, pochodzą z firmowych linii obróbczych. Motory z Polkowic, wytwarzane wyłącznie na zamówienie i potrzeby koncernu Volkswagen, trafiają do nowoczesnych montowni pojazdów w Polsce - Volkswagen Poznań oraz na świecie, m. in. do Niemiec, Czech, Portugalii, Hiszpanii, Indii, Meksyku, USA i RPA.

Od lipca 2013 roku produkowany jest tutaj seryjnie najnowocześniejszy silnik Diesla, tzw. MDB (niem. Modularer Dieselbaukasten). To ważne, bowiem Polska i Dolny Śląsk to już nie tylko tania siła robocza, ale i dobre miejsce na testowanie i produkcję innowacyjnych rozwiązań.
Czytaj dalej na kolejnej stronie
Nie od dziś kochamy motoryzację
Na Dolnym Śląsku dziś powstają najważniejsze, motoryzacyjne podzespoły dla najistotniejszych na świecie graczy na tym rynku. Region od lat związany jednak jest z motoryzacją, choć nie zawsze aż tak światową. Któż z nas bowiem nie zna poczciwego Jelcza? Kto nie jeździł autokarami rodem z Jelcza-Laskowic na kolonie, do rodziny, czy na wakacje. W latach 1954-2008 tamtejsze zakłady wyprodukowały łącznie ok. ćwierć miliona ciężarówek i autobusów.

Dziś Jelcz nadal produkuje, choć patrząc wstecz, jest to na zdecydowanie mniejszą skalę i jedynie na potrzeby wojska. Szkoda, ale biorąc pod uwagę historię niektórych marek, również on może się w końcu odrodzić.

Inwestycje w branżę motoryzacyjną zawsze są widowiskowe - ze względu na prestiż, planowane nakłady finansowe, nowe miejsca pracy i wiele innych czynników. Ważne jednak, żeby samorządowcy zrobili wszystko, aby fabryki światowych gigantów nie skończyły jak Jelcz lub co gorsza amerykańskie Detroit, gdzie przez kryzys fabryki upadły, a miasto się wyludnia.

Setki innych firm na Dolnym Śląsku też produkują dla branży motoryzacyjnej i są to najważniejsi światowi gracze. Przykłady? W Komornikach pod Środą Śląska od czterech lat funkcjonuje Pittsburgh Glass Works Poland, który specjalizuje się w produkcji szyb samochodowych. W Legnicy kilkadziesiąt kolejnych firm produkuje elementy montowane w autach. VOSS Automotive zatrudnia prawie tysiąc osób, które zajmują się produkcją najbardziej zaawansowanych przewodów wykorzystywanych w samochodach, ciężarówkach i autokarach. Produkty z LSSE trafiają do w krajów Unii Europejskiej, obu Ameryk i Azji. Faurecia, która również działa na terenie LSSE produkuje elementy wyposażenia wnętrza do najlepszych samochodów.