Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

O której godzinie pojawi się pierwsza gwiazdka?

Redakcja
Do stołu wigilijnego zasiadamy, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka - mówi polska tradycja. Czyli o której? Wątpliwości rozwiewa dr Jakub Bochuński, astronom z Centrum Nauki Kopernik. Na Facebooku zamieścił mapę wigilijnego nieba i szczegółowe wyjaśnienia gdzie, kiedy i jakiej gwiazdki szukać. Jest szansa, że zobaczymy ją już o 15.30, najpóźniej o 17.00. Oczywiście pod warunkiem, że niebo będzie bezchmurne.

Oto cały wpis dr. Jakuba Bochińskiego:

O której mogę się spodziewać pierwszej gwiazdki tego roku?
Zakładając bezchmurną noc - między godziną 15:30 a 17:00, w zależności od tego jak bardzo zanieczyszczone będzie niebo w Waszej okolicy (pyłami i/lub światłem). Pierwsze na niebie pojawią się dwie jasne gwiazdy: Wega i Kapella. Obie nigdy nie zachodzą, więc wystarczy poczekać aż ich światło przebije się przez atmosferę. ;)

Gdzie szukać pierwszej gwiazdki?
Wegi szukajcie na zachodzie na wysokości ok. 45 stopni nad horyzontem. Kapella pojawi się chwilkę po niej na północnym-wschodzie, ok. 30 stopni nad horyzontem. Ciężko stwierdzić, która będzie pierwsza u Was - będzie to zależało od lokalnej pogody i zanieczyszczenia atmosfery.

A co z planetami? Znam ten haczyk - mówię, że to "pierwsza gwiazdka" a potem wychodzi, że planeta. Jak nie dać się złapać?
Tej nocy rzeczywiście jest na to szansa. Na południowym-wschodzie, na podobnej wysokości co obie gwiazdy i w tej samej chwili pojawi się Mars. Zidentyfikujecie go po tym, że jako jedyny będzie wyraźnie czerwony i w przeciwieństwie do gwiazd nie będzie migotał. :)

Jakieś ciekawostki do podzielenia się ze znajomymi?
Jeśli w trakcie poszukiwania pierwszej gwiazdy, mignie Wam "spadająca gwiazda" z północy - będzie to najprawdopodobniej Ursyda - jeden z licznych drobinków materii i pyłu związanych z kometą 8P/Tuttle, które wracają do nas co roku na święta.

A ta cała Wega? Co to w ogóle za gwiazda?
Wega, nasza de facto "pierwsza gwiazdka na niebie" jest fascynującym ciałem niebieskim. Widać ją gołym okiem z każdego kontynentu (poza Antarktydą) więc miała kluczowe znaczenie dla kultur całego świata. 14 tys. lat temu nasi praojcowie i pramatki uważali ją za swoją "gwiazdę polarną". Przez wieki Polinezyjczycy wykorzystywali ją do nawigacji a Rzymianie do ustalania pór roku.

Wega zaistniała też w kulturze nowoczesnej - od razu zyskując status kultowej. ;) Pierwszy w historii samochód nazwany na cześć jakiejkolwiek gwiazdy to francuski Facel Vega. Pierwszy taki samochód w USA to Chevrolet Vega ;). Wega to również źródło tajemniczego pozaziemskiego sygnału w kultowym filmie z lat 90tych "Kontakt" (na podstawie książki Carla Sagana o tej samej nazwie). No i nie mógłbym też nie wspomnieć o głównym bohaterze mojego ulubionego filmu - Vincencie Vedze. ;)

No dobra, to było pół-żartem pół-serio. Ale Wega ma też ogromne znaczenie dla zupełnie serio badaczy. Jest pierwszą gwiazdą na nocnym niebie, którą sfotografowaliśmy (my w sensie ludzkość,168 lat temu) i pierwszą której światło rozszczepiliśmy, żeby ustalić z czego jest zbudowana (okazało się, że z wodoru). Przez stulecia astronomowie porównywali większość obserwowanych przez siebie gwiazd do Wegi aby określić ich jasność i kolor.

A co oznacza "wega"? Czyżby patronka wegetarian? Przeciwnie ;) Nazwa "Wega" przywędrowała do średniowiecznej Europy ze świata arabskiego i wywodzi się od wyrażenia ‏النسر الواقع‎ czyli „pikujący orzeł”. A te raczej do mięsożerców należą. :)

Zobacz też

Karp to jedna z najstarszych ryb konsumpcyjnych. Gości na prawie każdym stole wigilijnym w Polsce. Jak wyglądają jego hodowle? Mikołaj Rey wybrał się do gospodarstwa rybackiego, by zapytać jego właścicieli o tajniki hodowli karpia. – Karp często smakuje tak, jak jest traktowany przez ostatnie 24 godziny – wyjaśnił Bogdan Olszewski. Kucharz Adam Filipczuk pokazał również, jak pozbyć się licznych ości, które zawiera karp. Jak dobrze przygotować tę rybę?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska