Niższe zarobki wykładowców uczelni wyższych. Nawet o 300 zł

Nawet 300 złotych miesięcznie mniej zarabiają od stycznia nauczyciele akademiccy. Pracownicy Uniwersytetu Wrocławskiego dowiedzieli się tego dopiero w dniu wypłaty.

Mniejsze pensje spowodowały zmiany w prawie podatkowym. Od 1 stycznia zwiększony dwukrotnie został limit kosztów uzyskania przychodu dla twórców - do kwoty 85 528 zł. To akurat zmiana na plus. Ze zwiększonych kosztów uzyskania przychodu będzie mogła skorzystać za to znacznie węższa grupa osób. Wyłączeni zostali z niej pracownicy dydaktyczni - m.in. lektorzy i wykładowcy. Jeśli będą chcieli otrzymać zwrot zapłaconego podatku, będą musieli wykazać, ile czasu poświęcili na pracę twórczą.

Ze zmian i niższych pensji najbardziej zdziwili się pracownicy naukowi Uniwersytetu Wrocławskiego. Jak twierdzą, większość z nich dowiedziała się o tym dopiero w dniu wypłaty, i to z wykazów kont bankowych.

- Władze uczelni nie przygotowały osobnego pisma w sprawie zmiany przepisów. Senat przyjął 20 grudnia uchwałę, którą trudno uznać za jasny komunikat dla pracowników - twierdzi Robert Reisigova-Kielawski z Partii Zieloni, który pracuje na Uniwersytecie Wrocławskim jako lektor. - Informacja o obniżeniu wynagrodzenia netto powinna była dotrzeć do kadry z odpowiednim wyprzedzeniem - dodaje.

Dr Ryszard Balicki, rzecznik Uniwersytetu Wrocławskiego, uważa, że zmiany w opodatkowaniu wynagrodzeń i co za tym idzie niższe płace netto wpływające na konta pracowników są konsekwencją decyzji podjętych przez Ministerstwo Finansów.

- Wysokość wynagrodzenia brutto, ujęta w umowach zawartych między poszczególnymi pracownikami a pracodawcą, którym jest uniwersytet, nie uległa zmianie - zaznacza dr Balicki. - O konsekwencjach decyzji podjętych centralnie informacje zostały przekazane w sposób właściwy dla społeczności naszej uczelni - a więc przez dziekanów i członków Senatu.

Zupełnie inaczej postąpiły jednak władze Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, które zdecydowały się stanąć murem za swoimi pracownikami.

- Podjęliśmy decyzję, że nie wykluczamy z grona osób, które mogą mieć uzysk z tytułu praw autorskich nauczycieli akademickich - zatrudnionych na stanowiskach wykładowców, starszych wykładowców i lektorów - mówi prof. Jacek Popiel, prorektor ds. polityki kadrowej i finansowej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pracownicy dydaktyczni Uniwersytetu Wrocławskiego uważają, że na linii władze uczelni - pracownicy zabrakło kultury informacji i zwykłego szacunku wobec pracowników, zwłaszcza tych najmniej zarabiających.

Mnóstwo pokrzywdzonych

Nowymi przepisami podatkowymi pokrzywdzonych zostało 367 pracowników Uniwersytetu Wrocławskiego - w tym 251 wykładowców.

- W całej tej sprawie najbardziej bulwersuje brak informacji dla pracowników i pracownic, a więc lekceważące podejście władz uczelni. Poza tym dydaktycy zarabiają na tyle mało, że 100-300 zł miesięcznie mniej to naprawdę zauważalna różnica - uważa Robert Reisigova-Kielawski, lektor na Uniwersytecie Wrocławskim i członek zarządu wrocławskiego oddziału Zielonych.
Ile zarabiają pracownicy dydaktyczni najstarszej wrocławskiej uczelni? Ich wynagrodzenia wahają się od 2819,99 zł brutto (lektor), przez 3 029,89 zł brutto (wykładowca), 4 368,92 zł brutto (starszy wykładowca bez tytułu doktora) do 4 736,99 zł brutto (starszy wykładowca z tytułem doktora).

Zmiany dotknęły jednak pracowników wszystkich uczelni wyższych w Polsce. Według polityków Partii Zieloni, rozwiązaniem byłoby podniesienie wysokości płacy brutto przez wszystkie uczelnie.
- Wyrównałoby to obniżenie pensji, które wyniknęło ze zmian w prawie podatkowym - uważa Paweł Pomian, przewodniczący wrocławskiego oddziału Zielonych.

Władze wrocławskich uczelni mówią jednak kategoryczne „nie” podniesieniu wynagrodzeń brutto.

- Uczelnia ponosi takie same koszty wypłaty wynagrodzeń jak do tej pory, ponieważ płaca brutto nie zmniejszyła się w stosunku do żadnego pracownika. Uczelnia nie ma zatem żadnych oszczędności czy przychodów w tego tytułu i w konsekwencji nie ma więc możliwości podniesienia płac - mówi Agnieszka Niczewska, rzecznik prasowa Politechniki Wrocławskiej.

- To podatnik jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów podatkowych nakładanych przez przepisy prawa. Nie planujemy zwiększyć wynagrodzeń brutto - dodaje dr Ryszard Balicki, rzecznik Uniwersytetu Wrocławskiego.

To trudny problem

Za swoimi pracownikami wstawiły się jednak m.in. władze Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prorektor ds. polityki kadrowej i finansowej jeszcze w grudniu wysłał zapytanie do Krajowej Informacji Skarbowej, w jaki sposób interpretować przepisy. Zanim otrzyma odpowiedź, stosuje stare zasady.

- Wyszliśmy z założenia, że musimy chronić prawa pracowników, ale jednocześnie pracownicy są zobowiązani do przedstawiania oświadczeń, jaka część pracy w procentach jest według nich objęta prawami autorskimi i tym samym wyższym kosztem uzyskania przychodów - tłumaczy prof. Jacek Popiel. - Nasi pracownicy będą musieli wykazać prace objęte prawami autorskimi, które w każdej chwili może skontrolować pracodawca, który jest płatnikiem - dodaje.

Podobne rozwiązanie zaproponował rektor Uniwersytetu Wrocławskiego. Pismo wysłał jednak dopiero 19 stycznia, a więc już trzy tygodnie od wejścia przepisów w życie.

Dr Krzysztof Biernacki z katedry finansów Uniwersytetu Ekonomicznego, na którym w niższe pensje otrzymało 90 pracowników uważa, że wykazanie, czy utwór stworzony przez pracownika dydaktycznego spełnia wymogi ustawy może być skomplikowane.

- Co do zasady naukowiec pracuje w oparciu o umowę o pracę. Automatycznie prawa autorskie przechodzą na uczelnię. To dzieło musi być wykonane poza umową o pracę i być objęte na przykład umową o dzieło - mówi dr Biernacki. - Do tej pory przepisy podatkowe bazowały na ustawie o prawie autorskim i tak rozumiały utwór. Teraz mogą pojawiać się wątpliwości, czy utwór wchodzi w zakres ustawy podatkowej - dodaje ekonomista.