Nagrody IPN dla zasłużonych dla historii narodu polskiego

Instytut Pamięci Narodowej uhonorował w środę, 9 czerwca, Nagrodami IPN “Świadek Historii” osoby i instytucje, które mają szczególne zasługi dla upamiętnienia historii narodu polskiego oraz wspierają Instytut. Odbywająca się w Sali Wielkiej Ratusza uroczystość rozpoczęła się jednak od uhonorowania pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Odrodzenia Polski Franciszka Gniewka, który z narażeniem ratował żydowską rodzinę Schipperów. Gniewek dostarczał żywność do rzeszowskiego getta oraz pomagał rodzinie w opuszczeniu getta i podróży do Krakowa.

Franciszek Gniewek po wojnie zamieszkał we Wrocławiu. W 1994 r. został odznaczony medalem “Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Zmarł w roku 1997. Odznaczenie dla bohatera odebrała z rąk prezesa IPN-u Jarosława Szarka przedstawicielka rodziny Franciszka Gniewka.

Dolnośląskimi laureatami nagród IPN „Świadek Historii” za 2020 r. zostali Dolnośląska Rodzina Katyńska, ppłk dr Józef Ledzianowski, Lokalna Grupa Zwiadowców Historii – Jelcz-Laskowice, Zdzisław Maciejewski, Dorota Święta i, pośmiertnie, zmarły w maju tego roku ks. Stanisław Orzechowski.

„Świadek Historii” to honorowe wyróżnienie przyznawane przez Instytut Pamięci Narodowej od 2009 r. Wręczane 9 maja 2021 r. nagrody przyznano 15 października poprzedniego roku, ale powodu pandemii uroczystość mogła odbyć się dopiero teraz.

W dalszej części uroczystości prezes IPN Jarosław Szarek wręczył Krzyże Wolności i Solidarności przyznane blisko 30 opozycjonistom przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Dudę.

- W latach 80. na niepokorny Wrocław patrzyli wszyscy ci, którzy marzyli o wolnej Polsce, marzyli o powrocie „Solidarności”. Region dolnośląski „Solidarności” liczył 900 tysięcy członków. Ale gdy przyszedł czas próby po 13 grudnia, to już tak wielu Was nie było, ale wystarczająco dużo, żeby patrzyła na Was z uznaniem cała Polska – mówił Jarosław Szarek dziękując odznaczonym za niezłomną postawę w roku 1968, w latach siedemdziesiątych i później w sierpniu 1980 r.

Odznaczeni zostali: Ryszard Marian Bąk, Tytus Henryk Czartoryski, Andrzej Stanisław Czerniak, Jerzy Dul, Marek Girulski, Mirosław Jasiński, Tadeusz Jóźków, Piotr Kolbusz, Ireneusz Kramarczyk, Teresa Krusińska, Elżbieta Lipka, Jerzy Luźniak, Wojciech Machnicki, Józef Mielnik, Leszek Mrozowski, Donata Zofia Muszyńska, Benedykt Pawlak, Tadeusz Piatecki, Ewa Rozpędowska, Stanisław Skotny, Bogdan Skowroński, Halina Czesława Spasowska, Waldemar Wiązowski oraz pośmiertnie Jan Bogusz, Anna Bolesława Gałąszczak, Zofia Antonina Gorzkowska, Stanisław Jabłonka, Rafał Pestkowski, Józef Świca.