Milion złotych kary za przesadzanie roślin inwazyjnych. Ostrzeżenie nie tylko dla pszczelarzy

- Kolega widział, że obok ogródków działkowych przy Zamczysku przed Bydgoszczą rozrosła się trojeść amerykańska. Pojechał tam nakopać kilka wiader kłączy i rozsadziliśmy je w pobliżu pasiek. Polecam wszystkim! Pszczoły szaleją na trojeści, poza tym jest bardzo ozdobna i szybko się rozrasta.

W tym właśnie problem, że trojeść amerykańska ma się w naszych warunkach tak dobrze, że zagraża roślinom rodzimym. Dlatego też trafiła na listę gatunków inwazyjnych, których rozmnażać nie wolno. Pszczelarze rozsadzający trojeść mogliby zapłacić za swój czyn milion złotych kary. Podobnie, jak każdy, kto złamie zakaz sadzenia roślin gatunków obcych w naturalnych ekosystemach Unii Europejskiej.

Kto narusza przepisy dotyczące Inwazyjnych Gatunków Obcych (IGO) stwarzających zagrożenie dla Unii/Polski popełnia przestępstwo lub wykroczenie i może zostać obciążony administracyjną karą pieniężną do 1 000 000 zł. Posiadacze zapasu IGO, którzy nie zastosują się do schematu postępowania podlegać będą także karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, a gdy sprawca działa nieumyślnie, podlegać będzie grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Wiadomo, że przybywanie obcych gatunków w rodzimej przyrodzie ma związek z działalnością człowieka i choć proces ten odbywa się od wieków, wraz z globalizacją znacznie przyspieszył.

Zjawisko monitoruje Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. W raporcie na ten temat czytamy, że dzieje się to zarówno za sprawą urzędników, jak i właścicieli ogródków przydomowych.

- Uprawa roślin ozdobnych w ogrodach przydomowych, działkowych i parkach ma w Polsce długą tradycję. Poszukiwanie nowinek skłania właścicieli ogrodów, a także zarządzających skwerami i zieleńcami, do poszukiwania ciekawych gatunków także wśród roślin sprowadzanych z innych obszarów geograficznych, co stwarza okazję do nieświadomego wprowadzania gatunków inwazyjnych. Omawianą drogą przedostaje się co najmniej 36 gatunków spośród gatunków stwarzających zagrożenie dla przyrody Unii Europejskiej.

Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska analizuje również drogi przemieszczania się gatunków inwazyjnych w Polsce. Jedną z nich jest „ucieczka roślin” z ogródków przydomowych. Właściciele sądzą, że mają je pod kontrolą, tymczasem rośliny inwazyjne rozprzestrzeniają się bardzo szybko. Niekiedy samodzielnie przez nasiona albo z winy ogrodników, gdy zaczynają one zagłuszać inne gatunki na przydomowych rabatach.

Przyrodnicy ostrzegają:

- Niebezpieczne jest pozbywanie się zbyt rozrośniętych roślin wpływających negatywnie na kompozycję ogrodu za płot, do lasu czy nad rzekę. Nasiona lub fragmenty pędów, rozłogi lub kłącza mogą rozwinąć się w nowego osobnika – ostrzegają służby przyrodnicze.

Ich zwalczanie jest trudne ze względu na odporność gatunków inwazyjnych i ograniczone możliwości w stosowaniu metod chemicznych.
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy zwraca uwagę na program pilotażowego zwalczania barszczy kaukaskich realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

Barszcze kaukaskie (Sosnowskiego oraz Mantegazziego) rozmnażają się przez nasiona, a jeden osobnik produkuje ich 100 tysięcy, co jest główną przyczyną ich inwazyjności. Mają też korzenie, które szybko się regenerują, co dodatkowo utrudnia zwalczanie barszczy. Tymczasem stanowią one zagrożenie nie tylko dla przyrody, ale też dla ludzi. Zawierają substancje rakotwórcze i powodują poparzenia skóry. W Minikowie, na gruntach Rolniczego Zakładu Doświadczalnego Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, testowane jest usuwanie barszczy kaukaskich bez użycia pestycydów oraz usuwanie korzeni specjalnie zaprojektowanym świdrem glebowym.

- Jeśli ta metoda się sprawdzi, będzie stosowana w całej Polsce – dodaje Anna Gondek, rzecznik prasowa Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy.

Obce gatunki inwazyjne to też zwierzęta. Modne jest zasiedlanie oczek wodnych krabami, rakami i żółwiami, które mogą zagłuszyć lokalną faunę.
Zgodnie z przepisami trzeba się ubiegać o zezwolenie na przetrzymywanie inwazyjnych gatunków obcych, dotyczy to również gatunków już przetrzymywanych. Termin mija 18 czerwca 2022 r.

Lista inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii, niektóre nie mają nazw polskich

• Acacia saligna (Acacia cyanophylla)
• Andropogon virginicus
• Arthurdendyus triangulatus
• Cardiospermum grandiflorum
• Cortaderia jubata
• Ehrharta calycina
• Lespedeza cuneate (Lespedeza juncea var. sericea)
• bass słoneczny (Lepomis gibbosus)
• bożodrzew gruczołowaty (Ailanthus altissima)
• chmiel japoński (Humulus scandens)
• gymnokoronis dębolistny (Gymnocoronis spilanthoides)
• jadłoszyn baziowaty (Prosopis juliflora)
• majna brunatna (Acridotheres tristis)
• salwinia uciążliwa (Salvinia molesta, Salvinia adnata)
• smokrzyn łojodajny (Triadica sebifera, Sapium sebiferum)
• sumik koralowy (sumik węgorzowaty) Plotosus lineatus
• wężówka japońska (Lygodium japonicum)
• Alternanthera philoxeroides
• Microstegium vimineum
• barszcz Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum)
• gęsiówka egipska (Alopochen aegyptiacus)
• gunera brazylijska(Gunnera tinctoria)
• jenot (Nyctereutes procyonoides)
• moczarka delikatna (Elodea nuttallii)
• niecierpek gruczołowaty (Impatiens glandulifera)
• piżmak (Ondatra zibethicus)
• rozplenica szczecinkowata (Pennisetum setaceum)
• trojeść amerykańska (Asclepias syriaca)
• wywłócznik różnolistny (Myriophyllum heterophyllum)
• Baccharis halimifolia
• Ludwigia grandiflora
• Ludwigia peploides
• Orconectes virilis
• Persicaria perfoliata
• Vespa velutina nigrithorax
• barszcz perski (Heracleum persicum)
• barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi)
• burunduk (Tamias sibiricus)
• czebaczek amurski (Pseudorasbora parva)
• eichornia gruboogonkowa (Eichhornia crassipes)
• ibis czczony (Threskiornis aethiopicus)
• kabomba karolińska (Cabomba caroliniana)
• koati (Nasua nasua)
• krab wełnistoręki (wełnistoszczypcy) Eriocheir sinensis
• lagarosyfon wielki (Lagarosiphon major)
• mangusta złocista (Herpestes javanicus)
• mundżak (Muntiacus reevesii)
• nutria (Myocastor coypus)
• opornik łatkowaty (Pueraria montana)
• partenium ambrozjowate (Parthenium hysterophorus)
• rak luizjański (Procambarus clarkii)
• rak marmurkowy (Procambarus fallax f. virginalis)
• rak pręgowany (amerykański) Orconectes limosus
• rak sygnałowy (kalifornijski) Pacifastacus leniusculus
• sterniczka jamajska (Oxyura jamaicensis)
• szop pracz (Procyon lotor)
• trawianka (Perccottus glenii)
• tulejnik amerykański (Lysichiton americanus)
• wąkrotka jaskrowata (Hydrocotyle ranunculoides)
• wiewiórczak rdzawobrzuchy (Callosciurus erythraeus)
• wiewiórka czarna (Sciurus niger)
• wiewiórka szara (Sciurus carolinensis)
• wrona orientalna (Corvus splendens)
• wywłócznik brazylijski (Myriophyllum aquaticum)
• żaba rycząca (żaba byk, żaba wół) Lithobates (Rana) catesbeianus
• żółw ozdobny (Trachemys scripta)

Lista inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski

• Spartina anglica
• Mnemiopsis leidyi
• Corbicula fluminalis
• Corbicula fluminea
• azolla drobna (karolińska) Azolla filiculoides
• babka bycza (Neogobius melanostomus)
• babka łysa (gołogłowa) Neogobius gymnotrachelus
• babka marmurkowata (marmurkowa) Proterorhinus marmoratus
• babka szczupła (rzeczna) Neogobius fluviatilis
• bernikla kanadyjska (Branta canadensis)
• biedronka azjatycka (Harmonia axyridis)
• bizon (Bison bison)
• bóbr kanadyjski (Castor canadensis)
• grubosz Helmsa (Crassula helmsi)
• jeleń aksis (czytal) Axis axis
• jeleń sika (wschodni) Cervus nippon
• jeleń wirginijski (Odocoileus virginianus)
• kolcolist zachodni (Ulex europaeus)
• kolczurka klapowana (Echinocystis lobata)
• maral (jeleń mandźurski) Cervus elaphus sibiricus
• niecierpek pomarańczowy (Impatiens capensis)
• ostryga pacyficzna (Crassostrea gigas)
• pirapitinga (pirania paku) Piaractus brachypomus
• rdestowiec czeski (pośredni) Reynoutria x bohemica
• rdestowiec japoński (ostrokończysty) Reynoutria japonica
• rdestowiec sachaliński (Reynoutria sachalinensis)
• sumik karłowaty (Ameiurus nebulosus)
• szczeżuja chińska (Sinanodonta woodiana)
• wapiti (Cervus canadensis)
• żółw jaszczurowaty (Chelydra serpentina)
• żółw malowany (Chrysemys picta)
• żółw ostrogrzbiety (Grapthemys pseudogographica)