Kiedy dług jest już przedawniony?

Pilnuj terminów
Ważną kwestią jest termin, w jakim należy rozpocząć procedurę odzyskiwania długu. Zgodnie bowiem z zasadami przewidzianymi w kodeksie cywilnym każde roszczenie, tzn. uprawnienie wierzyciela do żądania przez dłużnika określonego zachowania ograniczone jest terminem końcowym na jego dochodzenie. W omawianym przypadku, jest to żądanie zapłaty przez jednego przedsiębiorcę od drugiego za zaległe faktury z tytułu wykonania na rzecz jednego z nich usługi. Kluczowe jest tutaj wyjaśnienie pojęcia przedawnienia i określenie terminu przedawnienia, a w szczególności określenie rozpoczęcia jego biegu

Przedawnienie długu nie następuje z urzędu.

Zatem przedawnienie (art. 117 § 2 k.c.) to możliwość uchylenia się od zaspokojenia roszczenia przez osobę, przeciwko której ono przysługuje.
Wniosek z przytoczonej definicji jest taki: wierzyciel obowiązany jest przed upływem terminu kończącego rozpocząć czynność, która przerywa jego bieg, czyli np. złożyć pozew w sądzie. Po stronie dłużnika jest natomiast uprawnienie do podniesienia zarzutu przedawnienia i uchylenie się od jego zaspokojenia.
Niebezpieczeństwo (dla dłużnika) polega tu na tym, że przedawnienie nie następuje z urzędu, a faktu tego nie bada komornik (który prowadzi egzekucję w imieniu wierzycieli), zaś wierzyciel głęboko zainteresowany zapłatą podejmuje wszystkie możliwe działania, które mają na celu wyegzekwowanie zapłaty. Rozważania te mają kontekst pewnej przestrogi, gdyż każdy wierzyciel powinien mieć świadomość, że wszystkie roszczenia majątkowe mają swoje terminy graniczne i jeszcze raz podkreślę – to na wierzycielu ciąży obowiązek pilnowania swoich spraw poprzez skrupulatne przestrzeganie wskazanych ustawą terminów.

Zgodnie z art. 118 k.c. termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata. Jego bieg w myśl przepisów rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W przypadku faktury obciążającej dłużnika za wykonanie określonej usługi jest to dzień wyznaczony jako ostatni na dokonanie zapłaty.

Dla przykładu, roszczenie z tytułu faktury z dnia 2 listopada 2013 r., z 14--dniowym terminem płatności, przedawnia się 17 listopada 2016 r.

W tym miejscu należy podkreślić, że przedawnienie nie jest jednoznaczne z wygaśnięciem zobowiązania, gdyż dług pozostaje długiem. Utrudnia jednak przymusowe dochodzenie roszczenia, gdyż chociażby na etapie prowadzenia przez komornika egzekucji tytułu wykonawczego dłużnik może wszcząć powództwo przeciwegzekucyjne i tym samym pozbawić go wykonalności.
Bieg przedawnienia, czyli w naszym konkretnym przypadku trzyletni dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, ulega przerwaniu:
– przez każdą czynność przed sądem lub przed innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym,
- przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
- przez wszczęcie mediacji.

Po takim przerwaniu przedawnienie biegnie na nowo, inaczej sytuacja kształtuje się w momencie, gdy dokonamy którejś z czynności wymienionych w punkcie pierwszym (dlatego warto jest ponieść koszty i wnieść pozew o zapłatę przeciwko dłużnikowi do sądu), gdyż przedawnienie nie biegnie na nowo dopóki postępowanie nie zostanie zakończone.
Na koniec jeszcze kilka słów o przedawnieniu roszczeń stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu albo np. stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem lub też przed sądem polubownym, tutaj termin ten wynosi 10 lat, i to nawet w sytuacji, gdy termin przedawnienia dla danego roszczenia jest krótszy.

Najważniejsze informacje dla wierzyciela są zatem następujące: przedawnieniu ulegają roszczenia majątkowe związane z prowadzeniem działalności gospodarczej z upływem terminu trzech lat. W przypadku natomiast tytułów wykonawczych (dla przypomnienia: może być nim nakaz zapłaty opatrzony klauzulą wykonalności) termin ten wydłuża się do 10 lat.

Magdalena Glinkowska