- Niewielu turystów potrafi znaleźć to podwórko między ulicami św. Antoniego a Włodkowica. A szkoda. Bo tam znajduje się perełka architektury - synagoga Pod Białym Bocianem - zauważyła Maria Załuska z Wrocławia. - Bez względu na wyznanie powinniśmy cieszyć się, że mamy takie zabytki. Zwłaszcza, że niedawno ją odnowiono i może być chlubą Dolnego Śląska.
Budynek ten zasługuje faktycznie na uwagę, choćby ze względu na swą historię. Tak naprawdę w latach 90. uratował go kardynał Henryk Gulbinowicz, bo trafił w prywatne ręce. Natomiast 20 lat wcześniej niewiele brakowało, aby w budynku tym zaczęła działać Biblioteka Uniwersytecka. A najciekawsze jest to, że Żydzi jej wcale nie chcieli. W sierpniu 1819 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w imieniu króla Fryderyka Wilhelma III wysłało list, w którym wyraźnie zażądano budowy dużej, ogólnodostępnej synagogi, a także zamknięcia małych modlitewni nieposiadających ważnych koncesji. Zarząd gminy żydowskiej odmówił wykonania królewskiego żądania. Tłumaczono się brakiem pieniędzy.
Wkrótce przystąpiono do zbiórki pieniędzy. Zebrano 9812 talarów. Potem rozpisano ratalną sprzedaż miejsc siedzących w przyszłej synagodze, dzięki której zebrano kwotę pozwalającą na wzniesienie budowli. Wkrótce rozpoczęto pertraktacje z kupcem Jakobem Philipem Silbersteinem, właścicielem działki budowlanej przy ulicy św. Antoniego 35, na której wcześniej stała gospoda Pod Białym Bocianem (stąd przyszła nazwa synagogi). W 1821 roku zarząd gminy zawiesił budowę ze względu na opór większości jej członków.
W 1826 roku odrodził się zamiar postawienia dużej i reprezentacyjnej synagogi. Prace ruszyły w 1827 roku. Dwa lata później nastąpiło otwarcie. Projektantem budynku był niemiecki architekt Carl Ferdinand Langhans.
Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, bojówki hitlerowskie zdewastowały wnętrze bożnicy. Po wojnie w sierpniu 1945 roku Komitet Żydowski we Wrocławiu zwrócił się do prezydenta miasta Aleksandra Wachniewskiego o zwrot synagogi, którą wówczas zajmowała milicja przemysłowa. Po jej odzyskaniu została wyremontowana.
o wydarzeniach z marca 1968 roku i emigracji znacznej części wrocławskiej społeczności żydowskiej, nabożeństwa w synagodze zostały zawieszone. W 1974 roku na podstawie ustawy o poniemieckim majątku opuszczonym została przejęta przez Skarb Państwa.
W 1992 roku synagogę kupił prywatny przedsiębiorca. Od tego czasu po licznych namowach Erica Bowesa, wrocławskiego Żyda, który obecnie mieszka w USA zaczęto starania o zwrot synagogi. Dopiero po interwencji kardynała Henryka Gulbinowicza ministerstwo kultury i sztuki odkupiło synagogę i przekazało gminie żydowskiej.
Jak głosować?
Co może być symbolem? Na pewno nie człowiek. Ale na przykład góra, zabytek lub jakieś wspaniałe miejsce. Nawet miasto, które zdaniem Państwa jest jednoznacznie kojarzone z naszym regionem. Jest chlubą Dolnego Śląska. Najkrócej mówiąc: obiekt, który kojarzymy z naszym regionem. W myśl zasady - myślę Dolny Śląsk, przed oczami mam... I tu wpisujemy nazwę.
Głosować można na kuponie (drukujemy go w piątkowym wydaniu"Polski-Gazety Wrocławskiej"), albo esemesem o treści: gw.symbol.nazwa symbolu.imie nazwisko (bez polskich znaków) na numer 7101. Koszt: 1,22 zł z VAT.
Co miesiąc do wygrania są nagrody.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
