Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jan Miodek: Powściągliwiej ze słowem "generalnie"!

Jan Miodek
Jan Miodek
Jan Miodek Polskapresse
Mocnymi słowami rozprawił się olsztyński pisarz Filip Onichimowski z formą "generalnie": "U ludzi skromniejszego wykształcenia i obycia częste podpieranie się w wypowiedzi trudnymi i bardzo trudnymi słowami zasłyszanymi gdzieś, a najpewniej w ogłupiającej telewizji, wedle ich wyobrażeń w magiczny sposób wprowadza ich na salony. Te wszystkie namolnie wtykane na początku zdań generalnie, bo generalnie, bo ja generalnie, a gdy do tego usłyszę jeszcze, bo ja generalnie, szczerze ci mówiąc, to ja wtedy generalnie tracę ochotę do kontynuowania rozmowy" ("Słowa i światy. Rozmowy Janiny Koźbiel", Pruszków 2012, str. 97).

Przypominają mi te słowa wyznanie prof. Jerzego Bralczyka z książki "444 zdania polskie" (Warszawa 2007): "Piosenki rozpoczynające seriale są często absurdalne. Z jednej, często słuchanej, dowiadujemy się między innymi, że życie jest nowelą, która wciąga jak rzeka i której nigdy nie mam dosyć. Jeśli coś mnie wciąga jak rzeka, to ja mam tego dosyć bardzo szybko".

Wracając zaś do generalnie, przyznaję, że rodacy bardzo często przy różnych okazjach skarżą mi się na tę formę, uznają ją bowiem za nadużywaną, manieryczną. A i w "Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN" z r. 1999 pod red. prof. Andrzeja Markowskiego przeczytać można na str. 239: "generalnie - nadużywane, lepiej: ogólnie, powszechnie, całkowicie, zasadniczo, w zupełności, zupełnie; np. generalnie (lepiej: zasadniczo, ogólnie) jest to dobry pomysł; generalnie (lepiej: ogólnie) się z tobą zgadzam".

Podkreślam stylistyczny status generalnie - że to twór nadużywany. Sam w sobie jest w języku potrzebny i ma przecież określone znaczenia, zbliżone do przywołanych przez słownik Markowskiego wariantów: 1. "ogólnie, powszechnie, zasadniczo" - generalnie poparł ustawę, ale zgłosił dodatkowe wnioski; koncepcja generalnie trafna; 2. "całkowicie, gruntownie, definitywnie" - był generalnie znużony pracą ("Uniwersalny słownik języka polskiego" pod red. prof. Stanisława Dubisza, Warszawa 2003, t. I, str. 991). Warto przecież dopowiedzieć, że w cytowanym leksykonie Dubisza pierwsze ze znaczeń opatrzone jest kwalifikatorem książkowości, drugie zaś - przestarzałości.

Wszystko to sprawia, że zasadny wydaje mi się pomysł opatrzenia dzisiejszego odcinka nagłówkiem: "Powściągliwiej ze słowem generalnie!".

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Jan Miodek: Powściągliwiej ze słowem "generalnie"! - Gazeta Wrocławska

Wróć na gazetawroclawska.pl Gazeta Wrocławska