Felieton Janusza Michalczyka: Życie cię nie cieszy? Zostań nihilistą

Ujmując rzecz historycznie, nihilizm jako prąd myślowy przerażał ludzi, bo odrzucał panujący porządek polityczny i społeczny oraz wszelkie religie, co kojarzyło się z chaosem i anarchią. Była w nim jednak czysta iskra buntu przeciwko rygorom krępującym wolność jednostki i niezgoda na niesprawiedliwość. Bo bycie nihilistą w wymiarze intelektualnym nie jest wcale przyzwoleniem na zło. W ostatnich latach nihilizm odzyskał wigor jako swoiste remedium na bolączki cywilizacyjne. Ciekawie pisze o tym Australijka Wendy Syfret w swojej książce „Pogodny nihilizm”.

Co istotne, jest to jej osobiste doświadczenie. Już jako dziecko czuła się przytłoczona tym, że dorośli we wszystkim widzą sens. Nie chodzi tylko o to, że Bóg obserwuje cię w każdej chwili i rozlicza z tego, co robisz, mówisz, a nawet myślisz, ale skoro twoje życie jest tak niesłychanie ważne, to niemal zbrodnią jest brak dążenia do doskonałości. Tymczasem małą Wendy koiła myśl, że życie nie ma żadnego sensu, szybko przemija, a człowiek jest drobinką w kosmosie.

Już jako dorosła osoba zdała sobie sprawę, że unieszczęśliwiają ją uporczywe starania, by nadać sens swojej pracy, urządzaniu mieszkania czy kupowaniu rzeczy. I jak niszcząca może być pogoń za ideałem romantycznej miłości. Nagle dotarło do niej, że zaczyna cieszyć się życiem dopiero wtedy, gdy odrzuca troskę o zbawienie, przestaje udowadniać, że jest idealnym pracownikiem i najwspanialszą pod słońcem kochanką. „

Gdy szukanie sensu nas przygnębia, spójrzmy na alternatywę: przyjemność bez żadnego sensu” - pisze Wendy Syfret. Przy czym przyjemność nie łączy się bynajmniej ze skrajnym egoizmem. Przeciwnie - chodzi o bycie dobrym. „Jedynym sposobem, by być prawdziwie dobrym, jest dobre traktowanie ludzi” - podkreśla.

Najbardziej podoba mi się u niej to, że nie sprowadza nihilizmu do radosnej beztroski. Kto chce być pogodnym nihilistą, ten często będzie myślał o śmierci. I to właśnie uspokaja.