O powołanie tej ostatniej wnioskowali sami wrocławianie, bowiem dwie istniejące już szkoły były za małe, żeby zapewnić edukację wszystkim chętnym. W odpowiedzi na prośby parafian biskup wrocławski Jan III Romka, aktem fundacyjnym z dnia 12 sierpnia 1293 roku, wyraził zgodę na otwarcie nowej szkoły przy kościele św. Elżbiety. W kolejnych stuleciach swojego istnienia stała się ona jedną z najsłynniejszych instytucji edukacyjnych we Wrocławiu.
Szkoła wielokrotnie zmieniała siedzibę, ale poziom nauczania zawsze pozostawał na bardzo wysokim poziomie. Już w połowie XIV wieku nauczano w niej na poziomach trivium (podstawowym) i quadrivium (wyższym). Razem obejmowały one siedem sztuk wyzwolonych, których treści dobrze oddaje ten średniowieczny wiersz: „Gramatyka mówi; dialektyka naucza prawdy; retoryka wyraża; muzyka śpiewa, arytmetyka oblicza, geometria waży, astronomia wielbi gwiazdy”. Ukończenie poziomu quadrivium upoważniało do dalszej edukacji na europejskich uniwersytetach. Poziom nauczania w parafialnej szkole św. Elżbiety był na tyle wysoki, że w pewnym sensie rekompensowała ona dotkliwy dla Wrocławia brak uniwersytetu.
Bez wątpienia była to zasługa wybitnych lektorów i nauczycieli Elisabethanum. W 1499 roku jej rektorem został Laurentius Corvinus, znany humanista, poeta i geograf. Wcześniej wykładał w Akademii Krakowskiej, znał wiele czołowych postaci europejskiego odrodzenia, w tym Mikołaja Kopernika. Dzięki Corvinusowi wrocławska szkoła stała się prekursorem humanistycznych idei. Wraz z wprowadzeniem w mieście reformacji szkoła osiągnęła swój najwyższy poziom.
Jej pierwszym protestanckim rektorem został Andreas Winkler, pedagog i drukarz. W czasie jego kadencji szkoła zyskała, jako pierwsza we Wrocławiu, status gimnazjum oraz przeniosła się do nowej siedziby wybudowanej w sąsiedztwie kościoła św. Elżbiety. Przez kolejne lata sława gimnazjum sięgała daleko poza Wrocław, z wielu nawet bardzo odległych regionów przybywali zarówno nauczyciele jak i uczniowie. Do jej najsłynniejszych ówczesnych absolwentów należeli poeci Angelus Silesius, Christian Hoffmann von Hoffmannswaldau czy Johann Heermann, humaniści Johann Crato von Krafftheim i Thomas Rehdiger. Wielu jej absolwentów nie pochodziło z zamożnych rodzin, ale dzięki funkcjonującemu w szkole systemowi stypendialnemu również oni mogli liczyć na edukację na najwyższym poziomie.
W 1785 roku program nauczania w gimnazjum zmieniono zgodnie z wytycznymi reformy edukacyjnej m.in. wprowadzono specjalny egzamin potwierdzający ukończenie szkoły i umożliwiający podjęcie studiów wyższych, który dziś znany jest jako egzamin maturalny. Wprowadzono również nauczanie języków obcych w tym polskiego. Jednak nadal pozostawała ona szkołą tylko dla chłopców.
Mimo iż renesansowy budynek gimnazjum został zastąpiony dużo większym klasycystycznym gmachem pod koniec XIX wieku również i on stał się za mały dla stale rosnącej liczny uczniów. Dlatego na początku ubiegłego wieku Elisabethanum przeniosło się do przestronnego kompleksu budynków przy dzisiejszej ul. J.W. Dawida. Nową siedzibę zaprojektował znany architekt Karl Klimm przy współpracy miejskiego radcy budowalnego Richarda Plüddemanna. Również po przeprowadzce dbano o wysoki poziom nauczania. Długo jeszcze wielu polityków, artystów czy prawników z dumą podkreślało fakt, że są absolwentami wrocławskiej szkoły św. Elżbiety.
Dr Maciej Łagiewski, autor felietonu, jest dyrektorem Muzeum Miejskiego Wrocławia
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
