40. rocznica wydarzeń Sierpnia ’80 – specjalna publikacja

Strajki, które w 1980 roku opanowały kraj, wymierzone były we władze PRL. Walka o lepsze jutro stała się początkiem wojny między władzą a społeczeństwem, której stawką była wolność narodu. Porozumienia sierpniowe obudziły w Polakach wiarę w to, że solidarni możemy wygrać, pomimo wymierzonych w nas dział i karabinów. Po roku 1980 ta wiara była już nie do stłamszenia.

O tej ważnej dacie przypomina w słowie wstępnym dr Andrzej Drogoń, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu. Zwraca on uwagę przede wszystkim na fenomen wydarzeń, których początkiem i motorem była ludzka solidarność.

Fragment wstępu przytaczamy poniżej:

Potężny narodowy zryw lipca i sierpnia 1980 roku, dzięki dalekosiężnym skutkom, odczuwanym w wymiarze pokoleniowym, powszechnie odbierany jest jako fenomen, który trudno przyrównać do innych znanych nam zjawisk społecznych. Jego sens i istota poddane zostały wielu analizom, jednak ciągle rodzą spory wokół ocen obejmujących wydarzenia oraz ludzi, którzy tworzyli zręby różnych struktur opozycyjnych, w głównej mierze zaś Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. Często umyka w tych dyskusjach to, co wydaje się najważniejsze – szukanie źródła siły, która została dana ludowi.

Podstawę do jej zrozumienia wyłożył, już u progu wielkiego buntu narodowego, który z czasem rozlał się po Europie, ksiądz profesor Józef Tischner, nazywany etykiem solidarności. To on sformułował zasady, na których powinna się opierać siła wielkiego przebudzenia. Już w pamiętnym kazaniu, wygłoszonym na Wawelu 19 października 1980 roku, wskazał istotę fenomenu, będącego „solidarnością ludzkich sumień”. Co pozostało po wielkim przebudzeniu nadziei, ziszczeniu wołania o to, aby „zstąpił Duch Twój i odnowił oblicze ziemi, tej Ziemi”? Wytyczona droga, prowadząca do niezawisłości, godności, wolności zniewolonego Narodu, wiodła setkami miejsc, rozsianych po całej Polsce. Jedną z niezdobytych twierdz i ostoi Solidarności stał się Wrocław, nie tylko w gorącym okresie lat 1980–1981.

W wielu miejscach Dolnego Śląska i Opolszczyzny dochodziło do wystąpień przeciwko totalitarnej władzy systemu komunistycznego już w lipcu 1980 roku: w Dusznikach Zdroju, Polkowicach, Namysłowie, Świdnicy, we Wrocławiu… Tu rodziła się Solidarność. Tak jak w setkach innych mniejszych i większych miast polskich, tak jak w wielu ośrodkach wiejskich, w studenckich akademikach i na uniwersyteckich wydziałach. Rodziła się w środowiskach dziennikarskich, związkach i stowarzyszeniach twórców kultury, w kręgach młodzieży szkół średnich. […]